218. COLUMN MAFFIA EN DE KATHOLIEKE KERK, DIT IS DE DAG REPORTAGE (EO) "DE KERK EN DE MAFFIA", EXCOMMUNICATIE, GELOOF, JEZUS CHRISTUS, FILOSOFIE, GOK VAN BLAISE PASCAL, ACTUALITEIT (DEEL 2/2, SLOT): Wie niet voor Mij is, is tegen Mij

MAFFIA EN DE KATHOLIEKE KERK - JEZUS - WIE NIET VOOR MIJ IS...

 

Wie komt er eerder in de hemel?

Het lachwekkende van de combinatie maffia en geloof doet me denken aan de discussies die ik vroeger had met mijn toenmalige beste vriend die zeer gelovig was/is (zie ook column 2). Zo kan ik me herinneren dat ik op een dag hem en zijn eveneens zeer christelijke vrouw de volgende hypothetische situatie voorlegde.
Stel. Aan de ene kant heb je iemand die tijdens zijn leven altijd goede normen en waarden heeft gehanteerd. Iemand die nooit (zware) zondes heeft begaan en die altijd een eerlijke, brave, integere burger is geweest die iedereen om hem heen - gelovig of niet-gelovig - met respect behandelde. Aan de andere kant heb je iemand die gedurende zijn hele leven regelmatig zware zondes heeft begaan, die links en rechts heeft gelogen, bedrogen, gestolen en zelfs gemoord.
Op het gebied van het geloof valt één groot verschil tussen beiden op: de eerste is niet gelovig, de tweede wel. Waar de eerste in zijn leven nog nooit een kerk heeft bezocht, was de tweede trouw elke zondag in de kerk te vinden waar hij regelmatig plaatsnam op de biechtstoel. Bewust van zijn begane zonden liet hij zich tot op zijn sterfbed regelmatig de biecht afnemen.
Mijn “eenvoudige” vraag aan mijn christelijke vriend en zijn vrouw: wie van beiden komt er (eerder) in de hemel?

 

Wie met Mij niet is, die is tegen Mij

Het antwoord volgde snel en klonk resoluut: de tweede man kwam in de hemel en de eerste niet. Met als argument dat Jezus heeft verklaard dat wie niet voor Hem is, tegen Hem is. Iets wat mijn streng christelijke vrienden uiteraard goed hadden onthouden uit de Bijbel: “Wie met Mij niet is, die is tegen Mij, en wie met Mij niet bijeenbrengt, die verstrooit.” (Matthéüs 12:30 en Lucas 11:23). “Want wie niet tégen ons is, is vóór ons.” (Marcus 9:30). “Jezus zeide tot hem: Belet het niet, want wie niet tegen u is, is vóór u.” (Lucas 9:50).

Wat ik vooral boeiend vind aan deze gedachtegang is dat je hieruit kunt concluderen - met als kanttekening dat ik er hierbij dus voor het gemak van uitga dat het gegeven antwoord van mijn christelijke vrienden klopte - dat het Jezus (en naar ik mag aannemen ook zijn vader God) er dus niet zozeer om gaat dat mensen goed zijn als wel dat ze in de eerste plaats gewoon in Jezus en God geloven, ongeacht hoe slecht ze zijn.

Natuurlijk zullen de meeste gelovigen hierop zeggen dat het God en Jezus er vooral om gaat dat de mens én in Hen gelooft én dus daardoor een goed mens zal worden. Maar als dat onverhoopt om wat voor reden dan ook niet allebei lukt, dan hebben God en Jezus dus liever iemand die in Hen gelooft maar slecht is dan iemand die niet in Hen gelooft maar goed is. 

 

Egocentrisch

Mmm, ik vind het wie-niet-voor-mij-is-is-tegen-mij-uitgangspunt bijzonder interessant. Persoonlijk zou ik het bijvoorbeeld veel minder belangrijk vinden dat men in mij gelooft als ik zeg dat het voor de wereld beter is als iedereen goed doet - ongeacht of men er dan ook naar handelt - dan dat iedereen gewoon goed doet en daarbij niets gelooft van wat ik zeg.
Het door Jezus en God gehanteerde uitgangspunt komt op mij nogal kortzichtig en vooral egocentrisch over: het draait tenslotte allemaal om het ego (men moet in Mij geloven) en niet om het algemeen belang (als iedereen goed doet en handelt, heeft iedereen er baat bij en krijgen we een mooiere wereld). 
Als dit standpunt klopt, moet ik op basis van mijn persoonlijke definitie van het woord "wijsheid"₁ (zie column 108) ook verrassend concluderen dat Jezus en God dus niet wijs zijn. Of laat ik het iets minder ongelukkig formuleren: geen wijsheid bezitten die je wel van Hen zou mogen verwachten.       
Zo bekeken kan het dus zomaar voorkomen dat als de ene helft van de wereld bestaat uit goede, ongelovige mensen en de andere helft uit slechte, gelovige mensen dat de hemel dus vol blijkt te zitten met slechte, gelovige mensen terwijl de hel uitpuilt van de goede, ongelovige mensen. Mmm, fascinerende gedachte...

 

Onwetende domoor

Natuurlijk is dit alles goed nieuws voor alle maffiosi en slechteriken op de wereld: als je je aangetrokken voelt tot het kwaad kun je lekker gewoon lekker je gang gaan, zo lang als je er maar wel op let dat je trouw naar de kerk gaat en regelmatig bidt en biecht. Een kind kan de was doen!
En ik als onwetende domoor maar denken dat de maffia en het geloof en de bijbel niet te verenigen vallen. Terwijl ik niet besef wat alle maffiosi wel beseffen: zo lang als je maar voor en niet tegen Jezus bent, is je plekje in de hemel in feite verzekerd.

 

Gok van filosoof Blaise Pascal

Ach, misschien wordt het voor mij ook eens tijd om meer aan mijn eeuwige toekomst te gaan denken en meer op safe te gaan. De Franse Filosoof Blaise Pascal (1623-1662) bedacht honderden jaren geleden hiervoor al de meest simpele en beste tactiek: de gok van Pascal.

Kort gezegd komt dit erop neer dat je kunt gokken dat God bestaat of je kunt gokken dat God niet bestaat. Omdat beide opties open liggen, kun je een afweging gaan maken van wat de beste gok is.
De voor- en nadelen tegen elkaar afwegende, kom je dan al snel tot de conclusie dat je maar beter erop kunt gokken dat God bestaat. Want dat levert tenslotte het meest voordeel op: als je gokt dat God niet bestaat en Hij bestaat toch, wacht je eeuwige ellende (hel). En als Hij toch niet bestaat, maakt dat verder niet veel uit. Terwijl als je gokt dat God bestaat en Hij bestaat inderdaad, wacht je eeuwig geluk (hemel). En als Hij dan toch niet blijkt te bestaan, maakt dat verder ook niet veel uit, behalve dan dat je er tijdens je leven hooguit wat aardse genoegens voor hebt moeten opgeven.
Misschien moet ik me ook maar eens gaan wagen aan de opportunistische gok van Pascal. Om dan vervolgens lekker toe te treden tot de maffia en me uit te leven. Het schijnt in elk geval aardig te verdienen.
 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

 

₁  Mijn definitie van het woord “wijsheid”: “eventueel (volgens mij zou iemand best van nature heel wijs kunnen zijn) mede door ervaring opgedane intelligentie waarmee iemand in staat is om objectief en los van het ego naar de wereld te kijken en op basis daarvan tot verstandige inzichten en beslissingen te komen.”

 

217. COLUMN MAFFIA EN DE KATHOLIEKE KERK, DIT IS DE DAG REPORTAGE (EO) "DE KERK EN DE MAFFIA", PAUS JOHANNES II, PAUS FRANCISCUS, EXCOMMUNICATIE, GELOOF, ACTUALITEIT (DEEL 1/2, DEEL 2 VOLGT METEEN HIERNA): Meer een one way ticket to hell dan een one way ticket to heaven

ONDERWERPEN: BANDEN TUSSEN MAFFIA EN KATHOLIEKE KERK

 

Dit is de Dag Reportage (EO): De kerk en de maffia

Onlangs zag ik de interessante aflevering “De kerk en de maffia” van het EO-programma “Dit is de Dag Reportage” over de banden tussen de katholieke kerk en de (Italiaanse) maffia. Banden die zo lang als de maffia bestaat er altijd zijn geweest en waarschijnlijk ook altijd zullen blijven bestaan.

Zo wordt in de documentaire verteld over de grote rol van de maffia in de organisatie van religieuze festivals, over de vele schenkingen die maffiosi aan de katholieke kerk verrichten, over priesters die samenzweren met gangsters, over de Vaticaanse bank die geld van de maffia witwast en over priesters die vermoord worden omdat ze opstaan tegen maffiabazen.

 

Bekeer u

Slecht nieuws voor de intens religieuze maffiosi is dat de huidige baas van de katholieke kerk, paus Franciscus, niets van de maffia moet hebben.
De eerste en tevens laatste paus vóór Franciscus die het waagde om in het openbaar niet alleen het woord “maffia” in de mond te nemen maar zich er ook tegen uit te spreken, was overigens paus Johannes II.
Die deed dat in 1993 in Sicilië, nota bene het bolwerk van de Italiaanse maffia: “God heeft gezegd: ‘Gij zult niet doden.’ Geen enkel mens, geen enkele menselijke groepering, geen maffia kan die heilige wet van God veranderen of vertrappen. Ik zeg tegen de verantwoordelijken: ‘Bekeer u. Ooit zal het oordeel van God komen.’”
Zelfs als niet-gelovige kan ik deze woorden en vooral het lef om ze uit te spreken wel waarderen. In juni 2014 tijdens een toespraak in de zuidelijke regio Calabrië waar de Ndrangheta als een van de machtigste maffiaorganisaties ter wereld haar oorsprong kent, ging paus Franciscus nog een stap verder dan Johannes II. Franciscus excommuniceerde de maffia: “De Ndrangheta is dit: aanbidding van het kwaad en minachting voor het algemeen welzijn. Dat kwaad moet bestreden worden, moet worden verbannen. (…) Zij leven niet in gemeenschap met God. Ze zijn geëxcommuniceerd.”

 

Respect

Met deze toespraak toonde paus Franciscus opnieuw aan dat hij naast mijn wantrouwen - gebaseerd op historische feiten over de katholieke kerk (marteling, moord en doodslag tijdens kruistochten en inquisitie, steun aan nazi’s, kindermisbruik etc.) - ook respect verdient.
Want hoe hard en terecht mijn kritiek op de katholieke kerk en de paus ook zal blijven zijn, vind ik ook dat een paus die de maffia excommuniceert, die de Verenigde Staten oproept om de doodstraf af te schaffen, die verklaart dat men vluchtelingen beter kan zien als mensen dan te schrikken van hun aantallen en die een voorstander is van meer openheid binnen de kerk in zaken als homoseksualiteit₁ en kindermisbruik, een kans verdient.
Hoe conservatief óók Franciscus in zijn functie als paus ongetwijfeld zal (moeten) zijn, lijkt hij afgezet tegen al zijn voorgangers in elk geval een stuk progressiever én moediger en dat kan ik wel waarderen (zie ook column 161).

 

Excommunicatie regelrechte ramp

Door de paus officieel door middel van excommunicatie te worden uitgestoten uit de kerk is voor ieder zichzelf vroom katholiek beschouwend persoon natuurlijk een regelrechte ramp.₂ En als elke medewerker van de katholieke kerk zich aan de orders van zijn baas zou houden, zou dat dus nu ook voor alle maffiosi moeten gelden.
Zoals vaker is de werkelijkheid echter anders. De documentaire toont aan dat de maffia zich daarover absoluut geen zorgen hoeft te maken aangezien er altijd genoeg priesters zijn die deze excommunicatie in de praktijk niet zullen (durven) uitvoeren. Voor de meeste priesters is de keuze tussen gehoorzamen aan de paus en gehoorzamen aan de wensen van de maffia tenslotte snel gemaakt. 

 

Recht praten wat krom is

Ondanks dat je er eigenlijk niet om zou mogen lachen, vind ik het gegeven dat de meeste maffiosi zichzelf als intens religieuze mensen beschouwen bijzonder lachwekkend. Zelfs een kind kan nog bedenken dat de praktijken van de maffia op geen enkel wijze te verenigen vallen met het geloof en de bijbel.
Waar ik vooral benieuwd naar ben, is hoe een maffioso het dan toch in godsnaam voor elkaar krijgt om deze complete tegenstrijdigheid naar zichzelf toe - of nog beter: naar God toe - te verantwoorden.

Stel je eens voor: een maffioso gaat dood, hij komt boven en net op het moment dat hij door de hemelpoort wil lopen wordt hij tegengehouden. Niet door zomaar iemand, maar door Jezus Christus in hoogsteigen persoon die hem vriendelijk vraagt waar hij zich in het leven mee bezig heeft gehouden en waarom hij van mening is dat hij recht heeft op een plekje in de hemel. Ik kan me zo voorstellen dat je als maffioso dan toch een beetje met de mond vol tanden staat en je je gedwongen zal voelen om tegenover niemand minder dan Jezus Christus het ultieme voorbeeld te moeten geven van een ander bekend spreekwoord: recht praten wat krom is.
Als (eerlijk) antwoord geven dat je je vooral hebt beziggehouden met wapen- en drugshandel en het bedreigen, afpersen en vermoorden van (ook onschuldige/niet-criminele) mensen zou je kunnen doen, maar heeft als nadeel dat dat meer klinkt als een schreeuw om een one way ticket to hell dan om een one way ticket to heaven. Maar het alternatief, een lulsmoesverhaal houden tegenover Jezus Christus in de hoop dat Hij erin trapt, lijkt me niet veel beter. Dat is nog eens wat je noemt een dilemma!

 

Spaanse Inquisitie

Kijk, de inquisiteurs tijdens de Spaanse Inquisitie konden hun martelpraktijken nog wel goedpraten door te verwijzen naar passages uit de Bijbel (lees: het Oude Testament) waarin te lezen valt dat zelfs God Himself wraak en moord richting heidenen helemaal niet zo’n slecht idee vindt.

Zelfs de Islamitische Staat heeft altijd nog de geruststelling dat zij ter verantwoording voor hun daden alleen maar hoeven te wijzen naar een fragment uit de Koran waarin staat dat je de hoofden van ongelovigen moet afslaan (zie column 158). Ook zij hebben dus wel degelijk een punt.
Maar wie mij in godsnaam kan vertellen waar ergens in de Bijbel staat dat je je als gelovige moet bezighouden met wapen- en drugshandel en het bedreigen, afpersen en vermoorden van mensen mag het mij zeggen, want sorry maar ik zie het even niet staan. Wel staat mij iets bij over uw naaste liefhebben als uzelf, hebt uw vijanden lief, Gij zult niet doodslaan, Gij zult niet stelen, het is gemakkelijker dat een kameel gaat door het oog ener naald dan een rijke het Koninkrijk Gods binnengaat etc.
Het enige wat zo’n maffioso tegenover Jezus nog zou kunnen proberen is te zeggen dat hij in elk geval wel altijd braaf elke zondag naar de kerk is geweest en hij regelmatig gebeden en gebiecht heeft. Misschien doet dat dan nog de truc.    

Deel 2 volgt meteen hierna.

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

 

₁ Wel jammer alleen dat paus Franciscus het in 2013 nodig vond om een Australische priester te excommuniceren die opkwam voor de rechten van homo’s en vrouwen in en buiten de kerk.

₂ Bij excommunicatie wordt de gestrafte uitgesloten van deelname aan het volle sacramentele en liturgische leven van de kerk.

 

216. COLUMN VLUCHTELINGEN, AZC-ALERT STEENBERGEN, SANDER BOOIJ, VOLKSWAGEN EMISSIESCHANDAAL, EENVANDAAG (AVROTROS), DENKER DES VADERLANDS MARLI HUIJER, DOM ALS TABOE, PARTIJ VAN DE VREES (PVV), ACTUALITEIT: Mijn broek-zakt-af-van... rubriek

ONDERWERPEN: VLUCHTELINGEN - AZC - VOLKSWAGEN

 

Mijn broek zakt af van...

Ik zit er wel eens aan te denken om een nieuwe rubriek in mijn columns te introduceren: “Mijn broek zakt af van…”. Noem het een variant op de top vijf ergernissen van Jan Mulder bij DWDD. Maar vooralsnog zie ik daar toch maar van af vanwege het risico op een te negatieve invalshoek.
Directe aanleiding voor deze gedachte was de paginagrote advertentie van Volkswagen van vorige week waarin het autobedrijf haar excuses aanbood voor het emissieschandaal.₁ In de advertentie verklaart het bedrijf Volkswagen zich ervan bewust te zijn een “flinke fout” te hebben begaan waarmee ze het vertrouwen van de consument hebben geschonden. En dat zij zich daarvoor schamen en ze beloven om dit probleem te gaan oplossen: “En (we) gaan er alles aan doen om uw vertrouwen terug te winnen.”

 

Flinke fout

Waar mijn broek van afzakt, is natuurlijk de term “flinke fout”. Kijk, fouten maken we allemaal en daar is helemaal niets mis mee want dat is menselijk. Probleem is echter dat het hier natuurlijk niet zozeer om een fout gaat als wel om puur bedrog. Wees dan een vent en erken hardop dat je de boel gewoon keihard hebt belazerd, denk ik dan.
Het allerergste van de affaire vind ik nog wel dat de consument Volkswagen dit “foutje” gewoon zal vergeven en het bedrijf er uiteindelijk weer helemaal bovenop komt. Interessante vraag hierbij is of dit nou komt door de enorme vergevingsgezindheid van de consumenten of door het besef dat veel van hen in de schoenen van de autofabrikant waarschijnlijk precies hetzelfde hadden gedaan. Voor het geld uiteraard, want zoals vrijwel altijd is dat ook hier uiteraard weer het achterliggende motief. Al blijkt dat motief nu achteraf wel heel dom te zijn geweest.

 

Weerstand

Gisteren had ik opnieuw een concreet mijn-broekt-zakt-af-van-moment. Dit keer was de aanleiding een fragment in het programma “EenVandaag” (AVROTROS) over de uit de hand gelopen inspraakavond in Steenbergen over de plannen voor het oprichten van een asielzoekerscentrum (AZC).
Ook in dit Brabantse plaatsje bleek de weerstand tegen de komst van vluchtelingen groot en zelfs zo groot dat een oud-gemeenteraadslid en voorstandster van het AZC onder politiebegeleiding naar huis moest worden gebracht.

 

Denker des Vaderlands

Zeker binnen de politiek maar ook in het algemeen is het een behoorlijk taboe, of in elk geval “not done” en sociaal onwenselijk, om bepaalde (groepen) mensen dom te noemen.
De geïnterviewde Marli Huijer, hoogleraar filosofie en opvolger van de overleden filosoof René Gude als Denker des Vaderlands, paste deze ongeschreven wet keurig toe door de beelden uit Steenbergen aldus te verwoorden: “Ik krijg het gevoel dat de negatieve onderbuikgevoelens de overhand krijgen en ik vind dat meer gevoelens dan dat het gebaseerd is op verstandig denken of rationele argumenten.”

 

New Kids Brabo

Noem mij gerust een eigenwijze, arrogante kwast maar ik durf het inmiddels wel aan om mensen die het vermogen missen om hun meningen te kunnen onderbouwen met rationele argumenten gewoon dom te noemen. En geloof me: ook nu weer heb ik het keer op keer op keer geprobeerd om voor de in Steenbergen aanwezige groep agressieve, schreeuwende, vloekende, tierende, kortgeschoren, New Kids Brabo-achtige mannen met zwarte kleren en dito petjes en hun opgestoken middelvingers en indrukwekkende dichtkunst (AZC, weg ermee!) een ander woord te verzinnen. Maar helaas, het lukt me gewoon niet. Of zoals cabaretier Hans Teeuwen het zou formuleren: “Heb ik geen respect voor, ik vind het sukkels, sorry.” (zie fragment bij column 125)  

 

Dom of niet gebaseerd op verstandig denken 

De geïnterviewde Sander Booij, tegenstander van het AZC en oprichter van AZC-Alert Steenbergen, had nog een kans om mij op andere gedachten te brengen maar die bracht hij hoogstpersoonlijk glansrijk om zeep. “Er is geen vertrouwen in dat dat goed kan, dat dat veilig kan. Een heleboel mensen zijn bang dat er straks iets met hun kinderen gebeurt. En die kans is begrijpelijk en heel reëel.”

Op de vraag waarom Syriërs onze kinderen dan iets zouden aandoen, antwoordde Booij met een glimlach: “Dat zou je aan de Syriërs zelf moeten vragen (?).” Toen hierop de vervolgvraag kwam waarop hij deze angst toch baseerde, wist Booij alleen nog maar stamelend uit te brengen dat hij dit baseerde “op de media”.

Tja, “dom” of “niet gebaseerd op verstandig denken”, of beide? Wie het weet, mag het zeggen.

 

Partij Van de Vrees (PVV)

Luisteren naar een andere mening dan de mijne vind ik prima, maar wel op voorwaarde dat die voorzien is van een argumentatie waarover tenminste is nagedacht.

Wat jammer toch dat we leven in een tijd waarin het zo enorm in is om angst en daarop gebaseerde onderbuikgevoelens de boventoon te laten voeren en links en rechts eerst ongenuanceerde dingen te roepen voordat - of moet ik zeggen zonder dat - er over wordt nagedacht wat men eigenlijk precies roept. Triest ook dat er zelfs Partijen Van de Vrees bestaan die hun bestaansrecht ontlenen aan het succes van het zaaien van angst en het zoeken en vinden van zondebokken en daar hun handelsmerk van hebben gemaakt. 

 

Mensen die deugen en mensen die niet deugen

Misschien zie ik de vluchtelingenproblematiek wel te simpel, maar ik zie vluchtelingen als mensen. En overal op de wereld waar je groepen mensen bij elkaar brengt, zul je - zwart-wit gesteld - enerzijds te maken hebben met mensen die deugen en anderzijds met mensen die niet deugen. Waarbij je dan mag hopen op een behoorlijke meerderheid van de eerstgenoemde.
Hoe goed er straks in Nederland ook onder de stroom vluchtelingen wordt geselecteerd en gefilterd zullen we nooit garantie hebben dat we alleen de “goede” zullen “houden” en de “slechte” zullen terugsturen waardoor alle problemen kunnen worden voorkomen. De vraag is echter of we bereid zijn om alle goeden (de echte oorlogsslachtoffers) te laten lijden onder de slechten, die ongetwijfeld een kleine minderheid vormen. Of dat we toch gewoon kiezen voor de menselijkheid, de compassie en het mededogen.    

Voor een land waarin alleen maar goede mensen wonen zou ons vluchtelingenbeleid een complete ramp zijn. Maar voor Nederland zal dat wel meevallen vermoed ik en zou ik het eerder gewoon (een poging tot) integratie willen noemen. Overigens hoor ik graag van iedereen die wel zo’n land met alleen maar goede mensen kent, want dan ga ik daar vandaag nog asiel aanvragen. Waarbij ik er dan maar even voor het gemak van uitga dat ik mezelf tot “the good guys” mag rekenen…

 

Wat gij niet wilt dat u geschiedt...

Eén ding weet ik zeker: als op een dag om wat voor vreselijke reden dan ook opeens de rollen worden omgedraaid en de groep agressieve, New Kids Brabo-achtige personen met hun opgestoken middelvingers zich genoodzaakt ziet om als vluchteling asiel aan te vragen in een of ander ver land, ik alle begrip voor de burgers daar kan opbrengen als ze uit angst voor problemen daar fel tegenin gaan.  

Zelfs als niet-gelovige moet ik onmiddellijk denken aan wat Jezus in Mattheüs 7:12 zegt: "Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hun ook aldus" (). Vrij vertaald: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet (wat overigens nergens zo in de bijbel staat). 

Ja, ik beken: mijn broek zakt soms af van de domheid van bepaalde mensen. Sorry.

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie. 

 

₁ Het met behulp van bewust geïnstalleerde software sjoemelen bij het proces van het meten van de uitstoot/emissie van schadelijke stoffen met als doel auto’s veel milieuvriendelijker te laten overkomen dan ze zijn.

215. COLUMN ANTONIE KAMERLING, DOCUMENTAIRE "DE DOOD VAN EEN VAGE PRINS" VAN COEN VERBRAAK (RTL4), ZELFMOORD, ALL STARS, DE KLEINE BLONDE DOOD, BOUDEWIJN BÜCH, ACTUALITEIT: Een schreeuw om aandacht

ONDERWERP: ANTONIE KAMERLING - DOCUMENTAIRE COEN VERBRAAK

De Dood van een Vage Prins

Vandaag is het precies vijf jaar geleden dat Antonie Kamerling zelfmoord pleegde. Vorige week zag ik op RTL4 toevallig de documentaire "De Dood van een Vage Prins" van programmamaker Coen Verbraak over hem.

Ik moet eerlijk bekennen dat ik Antonie Kamerling en zijn carrière nooit heb gevolgd. Zo heb ik nog nooit een aflevering van GTST gezien (waar ik volgens mij niet veel aan heb gemist) en ook van zijn korte zangcarrière heb ik niets meegekregen. Het enige wat mij wel bijstaat is dat Antonie speelde in de in het begin leuke en aan het eind bijzonder flauwe televisieserie “All Stars” en dat hij de hoofdrol had in de film “De Kleine Blonde Dood” naar het boek van Boudewijn Büch. 

 

Diepzinnige knul

Toeval of niet (ik houd het op het eerste), maar bij zowel de serie als de film lijken er parallellen te kunnen worden getrokken met het echte leven van Antonie Kamerling.

Zo speelt Antonie in “All Stars” Hero, een diepzinnige knul die duidelijk zoekende is en van daaruit openstaat voor allerlei nieuwe, spirituele en beetje zweverige ervaringen. Precies het type dat Antonie in het echt ook was.
In de documentaire komen we zelfs te weten dat Antonie en zijn vrouw Isa Hoes in hun zoektocht naar persoonlijke ontwikkeling en geluk een aantal jaren aangesloten waren geweest bij een soort sekte: het Fun Theater. Een interessant gegeven dat overigens niet terug te lezen is in het verder openhartige boek van Isa over haar leven met Antonie.
In “De Kleine Blonde Dood” speelt Antonie Boudewijn, een man die voortdurend op zoek is naar liefde en erkenning. Iets waar Antonie zich in het echte leven ook veel mee bezig leek te houden. Wie niet, zou filosoof Alain de Botton nu ongetwijfeld zeggen en terecht. Maar de mate waarin kan natuurlijk wel enorm per persoon verschillen. 

 

Onweerstaanbaar charmant

Dat er overeenkomsten zijn tussen Antonie en de Boudewijn uit de film “De Kleine Blonde Dood” is niet zo vreemd als je bedenkt dat er ook overeenkomsten waren tussen Antonie en de ware persoon achter het personage Boudewijn: de schrijver Boudewijn Büch.
Behalve dat ze beiden leden aan manische depressiviteit zei men over Boudewijn Büch ooit iets wat wel eens precies zo over Antonie zou kunnen zijn gezegd: hij kon onweerstaanbaar charmant zijn en zijn gedrag was één schreeuw om aandacht.
Maar er was tussen beiden ook een groot verschil: na zijn (natuurlijke) dood bleek Büch - in tegenstelling tot Antonie naar ik mag aannemen - altijd een pathologische leugenaar te zijn geweest die zijn leven en zijn “autobiografische” boeken voor een groot deel bij elkaar bleek te hebben gefantaseerd. Zo bleek het grote drama in zijn leven - de dood van zijn vijfjarig zoontje (de kleine blonde dood) - nooit te hebben plaatsgevonden. Het “zoontje” was gebaseerd op een - nog steeds levende - zoon van een vriendin.

 

Overlevingsmechanisme

Positief gesteld zou je de leugens en fantasie van Büch kunnen beschouwen als een soort overlevingsmechanisme en een vlucht uit de harde werkelijkheid. Dat Büch zo intensief - of misschien beter gezegd: manisch - schreef, was zijn manier om te overleven: “Voor mij is werken altijd therapie geweest. Ik moet er niet aan denken om werkloos te zijn, ik zou gek worden. Dat is de reden dat ik zoveel doe. Anders ga ik zitten tobben en bestijgt mij weer een depressie.” Zonder Antonie te hebben gekend, vermoed ik dat ook hij voortdurend druk en manisch met van alles en nog wat bezig was om maar te voorkomen dat hij geconfronteerd werd met zijn donker(st)e kant.
Filmmaker Woody Allen maakte ooit een vergelijkbare opmerking door te zeggen dat hij eigenlijk alleen maar films maakte omdat hij dat toevallig aardig kon en het alternatief was dat hij anders thuis zou gaan zitten tobben over de (on)zin van het leven.

 

De donkere kant van het leven

Ik vermoed dat veel diepzinnige, creatieve, zoekende mensen die regelmatig nadenken over en worstelen met (de zin van) het leven zichzelf een tactiek leren aanmeten waarin ze als doel hebben om zoveel mogelijk afleiding te vinden om maar te voorkomen dat ze gedwongen worden om met beide benen op de harde grond (lees: harde werkelijkheid) te moeten staan.

Daar waar voor de meesten het woord "afleiding" gelijk zal staan aan "ontspanning" betekent het voor deze mensen meer gewoon letterlijk wat er staat: af-/wegleiden, in dit geval van de donkere kant van het leven.

 

Herkenning

Wie mijn columns volgt, weet wel waarop mijn vermoedens zijn gebaseerd: herkenning. Zo vermoed ik zomaar dat ik met mensen als Boudewijn Büch en Joost Zwagerman (zie column 211) hele boeiende, diepgaande gesprekken over de (on)zin van het leven had kunnen hebben. En dus ook met Antonie Kamerling.
Tenminste zo lang als hij niet met spirituele overtuigingen en enge sektes (pleonasme) aan was komen zetten. Want als een prins te vaag is, haak ik af. 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie. 

 

214. COLUMN SCHIETDRAMA VERENIGDE STATEN, CONFLICT ISRAËL EN PALESTINA, FILOSOOF EPICURUS, EPICUREÏSCHE PARADOX, ANDERS BREIVIK OVERTREFFEN, ACTUALITEIT: "Look, stuff happens"

ONDERWERPEN: SCHIETDRAMA'S IN V.S. - CONFLICT ISRAËL-PALESTINA

 

Immuun worden

In deze tijd kent de mens weinig zekerheden in het leven. Dat we allemaal doodgaan is er één van. En dat we elk jaar meerdere keren uit de Verenigde Staten bericht krijgen dat er weer een schietdrama heeft plaatsgevonden is een andere.
Ik vraag me af of er ooit een dag zal komen waarop ik merk dat ik honderd procent immuun geworden ben voor dit soort nieuwsberichten. Dat het me werkelijk helemaal niets meer doet en ik er slechts mijn schouders over ophaal. Al zou het alleen maar zijn omdat ik besef dat het zo ongelofelijk zinloos is om je te blijven opwinden over iets wat blijkbaar toch nooit verandert.
Ik betrap mezelf al een tijd lang op een beginnetje van dit soort gevoelens bij bijvoorbeeld nieuws over het eeuwig durende conflict tussen Israël en Palestina. Nu lees ik weer dat er op de Westelijke Jordaanoever een auto onder vuur is genomen waarbij een Israëlisch echtpaar is omgekomen terwijl hun vier jonge kinderen op de achterbank ongedeerd zijn gebleven. De aanslag schijnt te zijn opgeëist door een gewapende tak van de Palestijnse Fatah-beweging. 

 

Het zal allemaal wel

Misschien hard om te zeggen maar “het zal allemaal wel” is toch een gedachte die even door me heen schiet (!) bij het vernemen van zulk nieuws. Wat in dit geval niet los kan worden gezien van mijn ergernis over enerzijds de zinloosheid van wraak en anderzijds over mijn cynische conclusie dat de Almachtige waar al deze mensen zo hartstochtelijk in geloven kennelijk niet zo almachtig is dat Hij in staat is om aan dit eeuwigdurende conflict op Zijn Eigen heilige grond Hoogstpersoonlijk eens en voor altijd een einde te maken.

Letterlijk doodzonde en onbegrijpelijk, want erop vertrouwen dat de mens - met al haar koppigheid, wraakgevoelens en irritante neiging om te handelen op basis van emoties in plaats van op het verstand - dit zelf oplost, mag na al die eeuwen bloedvergieten inmiddels gerust een illusie worden genoemd. Ik moet daarbij meteen denken aan het even simpele als briljante geloofsargument van de Griekse filosoof Epicurus (341-271 v.Chr.), ook wel de Epicureïsche paradox genoemd.₁

Enough is enough

Toch hoop ik oprecht dat het nooit zover zal hoeven te komen dat ik me op een dag volledig overgeef aan apathie. Maar daarvoor zal er toch minimaal eens in de zoveel tijd een gebeurtenis moeten plaatsvinden die mij weer het vertrouwen geeft dat de mens wel degelijk in staat is om zijn fouten te erkennen en, nog belangrijker, ervan te leren.
In het geval van de schietdrama’s in de Verenigde Staten zou dat inhouden dat er een moment moet komen waarop het Amerikaanse volk zegt “Enough is enough!”. De vraag is alleen of dat moment komt en zo ja, wat ervoor nodig is om dit punt te bereiken. 

 

Anders Breivik overtreffen

Cynisch maar met een kern van waarheid vrees ik dat daarvoor iemand de Noor Anders Breivik flink zal moeten zien te overtreffen door bijvoorbeeld op een kleuter- of basisschool minstens honderd kinderen dood te schieten.

Misschien is dat wel precies het soort drama wat het land nodig heeft. Want laten we eerlijk zijn: de gemiddelde Amerikaan ligt niet meer wakker van een schietdramaatje meer of minder met tien of twintig doden.₂ Die denkt er net zo over als de onnozele Republikeinse (pleonasme?)  presidentskandidaat Jeb Bush: “Look, stuff happens”.
Je kunt je afvragen in wat voor wereld wij in godsnaam leven als de enige hoop om iets aan het vreselijke fenomeen schietdrama's te kunnen doen, bestaat uit het wachten op een nieuw drama dat alle voorgaande in de schaduw zet. En toch is het niet ondenkbaar dat er in het aantal dodelijke slachtoffers een ondergrens blijkt te bestaan van waaruit het besef gaat groeien dat het tijd wordt voor verandering.

 

Nee, de mens kent weinig zekerheden in het leven. Maar één zekerheidje minder zou heel mooi zijn. Maar het enige wat ons blijkbaar rest, is wachten op die ene druppel.

 

 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

 

₁ Het argument van Epicurus (de Epicureïsche paradox):
Wil God het kwaad voorkomen, maar kan Hij het niet? Dan is Hij niet almachtig.
Kan Hij het wel, maar wil Hij het niet? Dan is Hij kwaadwillig.
Kan Hij het wel en wil Hij het ook? Waar komt dan het kwaad vandaan?
Kan Hij het niet en wil Hij het niet? Waarom noemen we hem dan God?
₂ Tenzij er onder de slachtoffers uiteraard dierbaren zijn.
 

Afbeelding: Tonko