ONDERWERPEN: 2016 OOK JAAR VAN RACISME EN DISCRIMINATIE
Sylvana Simons
Pijnlijk maar waar kan voor Nederland 2016 gerust ook een beetje
gezien worden als het jaar van racisme en discriminatie.
Met dank aan de vluchtelingenproblematiek, de Zwarte Piet-discussie en hierop aansluitend ook aan BN’er en beginnend politicus Sylvana Simons. De vrouw die afgelopen jaar druk bezig is geweest zich hard te maken voor de strijd tegen racisme en discriminatie, zich daarvoor ook aansloot bij de afsplitspartij DENK maar daar kort geleden uit onvrede weer vertrok om de start van een eigen partij - Artikel 1 - aan te kondigen. De vrouw ook die dit jaar vooral via de sociale media een hoop racistische en vrouwonvriendelijke shit over zich heen kreeg van mensen die zich aan haar gedrag stoorden en het blijkbaar nodig vonden dat op deze wijze kenbaar te maken.
Met dank aan de vluchtelingenproblematiek, de Zwarte Piet-discussie en hierop aansluitend ook aan BN’er en beginnend politicus Sylvana Simons. De vrouw die afgelopen jaar druk bezig is geweest zich hard te maken voor de strijd tegen racisme en discriminatie, zich daarvoor ook aansloot bij de afsplitspartij DENK maar daar kort geleden uit onvrede weer vertrok om de start van een eigen partij - Artikel 1 - aan te kondigen. De vrouw ook die dit jaar vooral via de sociale media een hoop racistische en vrouwonvriendelijke shit over zich heen kreeg van mensen die zich aan haar gedrag stoorden en het blijkbaar nodig vonden dat op deze wijze kenbaar te maken.
Combinatie twee factoren achter revival racisme en discriminatie
Dat racisme en discriminatie nu opeens weer zulke “hot” items zijn, zie ik
overigens niet als een teken dat het in opkomst is. Om te beginnen hebben racisme
en discriminatie altijd bestaan en zal dat ook altijd zo blijven. Al houd ik
hierbij nog een kleine optimistische (?) mogelijkheid open dat er ooit een dag
komt waarop men het brein zo kan herprogrammeren dat racistisch en
discriminerend denken uitgesloten is.
De ogenschijnlijke revival van racisme en discriminatie wordt in mijn ogen vooral veroorzaakt door een combinatie van twee factoren: een actueel aanbod van gevoelige onderwerpen die racisme en discriminatie kunnen aanwakkeren en de “fijne” mogelijkheid van deze tijd om al je woede en frustraties - liefst nog anoniem - lekker snel te kunnen uiten via de sociale media.
Waar je vroeger hiervoor nog moeite moest doen door een brief te schrijven, een envelop en postzegel te zoeken en naar de brievenbus te lopen, kun je nu overal en op elk moment van de dag met je mobiel helemaal los gaan tegen alles en iedereen waar je je aan ergert. Voeg aan deze gevoelige combinatie nog wat opportunistische, haat zaaiende politici toe die niet te beroerd zijn om nog wat olie op het vuur te gooien in een tijd dat de economie nog maar langzaam aan het bijkomen is van een crisis en voilà, je krijgt het idee dat de maatschappij harder en racistischer aan het worden is.
De ogenschijnlijke revival van racisme en discriminatie wordt in mijn ogen vooral veroorzaakt door een combinatie van twee factoren: een actueel aanbod van gevoelige onderwerpen die racisme en discriminatie kunnen aanwakkeren en de “fijne” mogelijkheid van deze tijd om al je woede en frustraties - liefst nog anoniem - lekker snel te kunnen uiten via de sociale media.
Waar je vroeger hiervoor nog moeite moest doen door een brief te schrijven, een envelop en postzegel te zoeken en naar de brievenbus te lopen, kun je nu overal en op elk moment van de dag met je mobiel helemaal los gaan tegen alles en iedereen waar je je aan ergert. Voeg aan deze gevoelige combinatie nog wat opportunistische, haat zaaiende politici toe die niet te beroerd zijn om nog wat olie op het vuur te gooien in een tijd dat de economie nog maar langzaam aan het bijkomen is van een crisis en voilà, je krijgt het idee dat de maatschappij harder en racistischer aan het worden is.
Dat ik dit laatste niet geloof, lijkt het goede nieuws. Maar daar staat dan
weer als slecht nieuws tegenover dat ik vrees dat er daarbuiten altijd een hoop
intolerante, onwetende, racistische en discriminerende mensen hebben
rondgelopen (en nog steeds rondlopen). Waar deze groep eerst voor een groot deel
nog onzichtbaar was en een soort van zwijgende - naar ik hoop - minderheid
vormde, komt die nu langzaam maar zeker steeds meer in beeld.
De Zwarte Piet discussie
De hele discussie rondom racisme roept bij mij gemengde gevoelens op. Neem
hierbij nou als voorbeeld de Zwarte Piet-discussie (ik heb alle begrip voor de lezers die nu afhaken door de zwartepietdiscussiemoeheid). De mensen die zich in deze
discussie vanuit hun gevoel en emoties het felst profileren als voor- dan wel
tegenstanders van Zwarte Piet beschouw ik nou juist als het meest ongeschikt om
hier op een wijze manier iets zinnigs over te zeggen.
Dat ik met de meest felle, onwetende, domme, racistische voorstanders niets heb, moge duidelijk zijn. Maar ondanks dat ik aan de ene kant best te doen heb met een Sylvana Simons als bekendste vertegenwoordiger van het anti-Zwarte Piet/-racisme kamp omdat zij al die idioten over zich heen krijgt, neemt dit niet weg dat ik ook met haar en alle andere felle tegenstanders weinig heb.
Van mensen die opkomen voor zaken als tolerantie, vredelievendheid en verbinding verwacht ik op zijn minst dat zij deze normen en waarden ook uitstralen, maar sorry ik zie dat even niet. Zoals ik al een paar jaar terug (!) in een column over de Zwarte Piet-discussie aangaf (zie column 99), ben ik geneigd per definitie mensen te wantrouwen die hun mond zo vol hebben van - hun afkeer tegen - racisme, omdat dat vaak zelf niet de meest tolerante mensen blijken te zijn.
Dat ik met de meest felle, onwetende, domme, racistische voorstanders niets heb, moge duidelijk zijn. Maar ondanks dat ik aan de ene kant best te doen heb met een Sylvana Simons als bekendste vertegenwoordiger van het anti-Zwarte Piet/-racisme kamp omdat zij al die idioten over zich heen krijgt, neemt dit niet weg dat ik ook met haar en alle andere felle tegenstanders weinig heb.
Van mensen die opkomen voor zaken als tolerantie, vredelievendheid en verbinding verwacht ik op zijn minst dat zij deze normen en waarden ook uitstralen, maar sorry ik zie dat even niet. Zoals ik al een paar jaar terug (!) in een column over de Zwarte Piet-discussie aangaf (zie column 99), ben ik geneigd per definitie mensen te wantrouwen die hun mond zo vol hebben van - hun afkeer tegen - racisme, omdat dat vaak zelf niet de meest tolerante mensen blijken te zijn.
Om alle misverstanden te voorkomen
Om trouwens verder alle misverstanden te voorkomen, wil ik duidelijk maken dat
het mij persoonlijk werkelijk helemaal niets uitmaakt in welke kleur de Pieten
verder gaan. Voor sommige kinderen van nu kunnen de aanpassingen wellicht wat
verwarrend zijn, maar dat gaat wel weer over. Kinderen zijn gelukkig heel
flexibel en die liggen er echt niet wakker van welke kleur een Piet heeft, zo
lang als het maar een gezellig feest blijft en zij mooie cadeaus krijgen.
Verder ben ik ook niet iemand die vindt dat je elke traditie maar onveranderd moet laten puur en alleen omdat het een traditie is. Ik vind dat net zoiets als van die mensen die op het werk jaar in jaar uit bepaalde nutteloze werkzaamheden verrichten vanuit de briljante redenatie dat “het al jaren zo wordt gedaan”, alsof het dan per definitie goed is. De meeste mensen volgen regels klakkeloos op omdat het regels zijn. Ik ben echter meer het type dat regels kritisch bekijkt om te zien of ze wellicht niet veranderd of zelfs afgeschaft kunnen worden.
Dat de Zwarte Piet zoals wij die vroeger kenden eerder vroeg dan laat definitief gaat verdwijnen, staat voor mij overigens wel vast. Zeker na het afgelopen jaar waarin RTL op televisie heeft gekozen voor schoorsteenpieten en het Sinterklaas-journaal voortaan verder gaat met Pieten in alle soorten en maten en kleuren. En rationeel gezien is dit ook beter dan dat we nog jarenlang voor de ogen van al die kinderen op het scherpst van de snede de Zwarte Piet-discussie gaan uitvechten en er nog vele intochten zullen volgen die qua bewaking hetzelfde worden benaderd als de ergste risicowedstrijden in het betaalde voetbal.
Verder ben ik ook niet iemand die vindt dat je elke traditie maar onveranderd moet laten puur en alleen omdat het een traditie is. Ik vind dat net zoiets als van die mensen die op het werk jaar in jaar uit bepaalde nutteloze werkzaamheden verrichten vanuit de briljante redenatie dat “het al jaren zo wordt gedaan”, alsof het dan per definitie goed is. De meeste mensen volgen regels klakkeloos op omdat het regels zijn. Ik ben echter meer het type dat regels kritisch bekijkt om te zien of ze wellicht niet veranderd of zelfs afgeschaft kunnen worden.
Dat de Zwarte Piet zoals wij die vroeger kenden eerder vroeg dan laat definitief gaat verdwijnen, staat voor mij overigens wel vast. Zeker na het afgelopen jaar waarin RTL op televisie heeft gekozen voor schoorsteenpieten en het Sinterklaas-journaal voortaan verder gaat met Pieten in alle soorten en maten en kleuren. En rationeel gezien is dit ook beter dan dat we nog jarenlang voor de ogen van al die kinderen op het scherpst van de snede de Zwarte Piet-discussie gaan uitvechten en er nog vele intochten zullen volgen die qua bewaking hetzelfde worden benaderd als de ergste risicowedstrijden in het betaalde voetbal.
Gevaren rondom het onderwerp racisme
Toch wil ik ook nog een aantal gevaren rondom het onderwerp racisme benoemen. Het eerste gevaar is dat men praat over racisme daar waar het geen racisme
betreft.
Het hebben van een voorkeur voor mensen die veel overeenkomsten met jou vertonen - wat kan variëren van je huidskleur, uiterlijk en kleding tot aan je sociale achtergrond, geloof en opleiding - is heel menselijk en heeft op zich niets met racisme en discriminatie te maken. Het wordt pas racistisch of discriminerend als je bij voorbaat al mensen negatief beoordeelt of uitsluit omdat die anders zijn dan jij en een andere huidskleur of achtergrond hebben.
Als ik op een dag wellicht weer een partner krijg, dan acht ik statistisch gezien de kans het grootst dat zij net als ik blank, hoogopgeleid en niet-gelovig zal zijn. Gewoon omdat ik merk dat mijn voorkeur daar in het algemeen naar uitgaat. Is dat kwalijk of maakt mij dat tot een racist? Nee, want ik sluit helemaal niet uit dat het ook een andere kleur vrouw kan zijn met een hele andere achtergrond dan ik.
Zoals ik ook altijd tegen mijn kinderen zeg, moet je mensen beoordelen op basis van hoe ze zijn en niet op basis van hoe ze eruit zien. Maar dat neemt niet weg dat ieder mens voorkeuren heeft en mag hebben.
Het hebben van een voorkeur voor mensen die veel overeenkomsten met jou vertonen - wat kan variëren van je huidskleur, uiterlijk en kleding tot aan je sociale achtergrond, geloof en opleiding - is heel menselijk en heeft op zich niets met racisme en discriminatie te maken. Het wordt pas racistisch of discriminerend als je bij voorbaat al mensen negatief beoordeelt of uitsluit omdat die anders zijn dan jij en een andere huidskleur of achtergrond hebben.
Als ik op een dag wellicht weer een partner krijg, dan acht ik statistisch gezien de kans het grootst dat zij net als ik blank, hoogopgeleid en niet-gelovig zal zijn. Gewoon omdat ik merk dat mijn voorkeur daar in het algemeen naar uitgaat. Is dat kwalijk of maakt mij dat tot een racist? Nee, want ik sluit helemaal niet uit dat het ook een andere kleur vrouw kan zijn met een hele andere achtergrond dan ik.
Zoals ik ook altijd tegen mijn kinderen zeg, moet je mensen beoordelen op basis van hoe ze zijn en niet op basis van hoe ze eruit zien. Maar dat neemt niet weg dat ieder mens voorkeuren heeft en mag hebben.
Racisme verwarren met pestgedrag
Nog een hierop aansluitend gevaar is dat men racisme verwart met pestgedrag in
het algemeen.
Waar volwassenen meestal iets “subtieler” zijn in hun pestgedrag zijn kinderen vaak veel directer als ze elkaar pesten. Om “succesvol” te kunnen pesten, zoekt een kind bij de ander iets op waarin hij afwijkt van het gemiddelde en waarmee hij kan worden geraakt en gekwetst. Dat kan iets zijn in het uiterlijk (specifieke lichaamskenmerken, het soort haar, de kleding etc.) of in het gedrag (stotteren, verlegen, gevoelig etc.).
Iemand pesten om zijn huidskleur hoort dus ook “gewoon” in dit rijtje. Waarmee ik enkel en alleen maar wil aangeven dat ik het structureel pesten van iemand omdat hij bijvoorbeeld rood haar en een brilletje heeft, loenst, stottert of extreem verlegen is, even kwalijk en verwerpelijk vind als dat iemand wordt gepest om zijn huidskleur. Terwijl ik ervan overtuigd ben dat er in de praktijk meer ophef en verontwaardiging zal ontstaan over de laatste, eenvoudigweg omdat meteen de term racisme erbij wordt gehaald. Dat ik dat onterecht vind, komt omdat in beide gevallen het willen raken en kwetsen van de ander vaak meer het achterliggende motief voor het pestgedrag zal blijken te zijn dan racisme op zich.
Waar volwassenen meestal iets “subtieler” zijn in hun pestgedrag zijn kinderen vaak veel directer als ze elkaar pesten. Om “succesvol” te kunnen pesten, zoekt een kind bij de ander iets op waarin hij afwijkt van het gemiddelde en waarmee hij kan worden geraakt en gekwetst. Dat kan iets zijn in het uiterlijk (specifieke lichaamskenmerken, het soort haar, de kleding etc.) of in het gedrag (stotteren, verlegen, gevoelig etc.).
Iemand pesten om zijn huidskleur hoort dus ook “gewoon” in dit rijtje. Waarmee ik enkel en alleen maar wil aangeven dat ik het structureel pesten van iemand omdat hij bijvoorbeeld rood haar en een brilletje heeft, loenst, stottert of extreem verlegen is, even kwalijk en verwerpelijk vind als dat iemand wordt gepest om zijn huidskleur. Terwijl ik ervan overtuigd ben dat er in de praktijk meer ophef en verontwaardiging zal ontstaan over de laatste, eenvoudigweg omdat meteen de term racisme erbij wordt gehaald. Dat ik dat onterecht vind, komt omdat in beide gevallen het willen raken en kwetsen van de ander vaak meer het achterliggende motief voor het pestgedrag zal blijken te zijn dan racisme op zich.
Ook gevoeligheid is een gevaar voor tolerantie
Ik wil afsluiten met mijn overtuiging dat behalve racisme gevoeligheid ook een
gevaar is voor tolerantie.
Ja, racisme bestaat; ook in Nederland. En net als onwetendheid zal racisme altijd blijven bestaan. Maar in plaats van te proberen om bepaalde maatregelen gerealiseerd te krijgen waarmee je anderen hoopt te kunnen “dwingen” om niet langer racistisch te zijn, kun je volgens mij beter je energie steken in het aan je kinderen meegeven van goede normen en waarden én kennis. Dat lijkt mij een beter wapen tegen racisme.
Maar naast racisme schuilt er in de gevoeligheid voor precaire onderwerpen als racisme en religie ook een groot gevaar. Neem als voorbeeld de gevoeligheid van bepaalde moslims voor het maken en verspreiden van afbeeldingen van de profeet Mohammed. Wat ik mij afvraag, is waar de wereld meer gebaat bij is: bij een wereld waarin iedereen gestraft wordt die een afbeelding van Mohammed maakt; of bij een wereld waarin alle moslims niet zo moeilijk doen over dit soort afbeeldingen, omdat ze beseffen en accepteren dat er op deze wereld ook andere mensen zijn dan zij, met andere geloven en andere overtuigingen.
Ja, racisme bestaat; ook in Nederland. En net als onwetendheid zal racisme altijd blijven bestaan. Maar in plaats van te proberen om bepaalde maatregelen gerealiseerd te krijgen waarmee je anderen hoopt te kunnen “dwingen” om niet langer racistisch te zijn, kun je volgens mij beter je energie steken in het aan je kinderen meegeven van goede normen en waarden én kennis. Dat lijkt mij een beter wapen tegen racisme.
Maar naast racisme schuilt er in de gevoeligheid voor precaire onderwerpen als racisme en religie ook een groot gevaar. Neem als voorbeeld de gevoeligheid van bepaalde moslims voor het maken en verspreiden van afbeeldingen van de profeet Mohammed. Wat ik mij afvraag, is waar de wereld meer gebaat bij is: bij een wereld waarin iedereen gestraft wordt die een afbeelding van Mohammed maakt; of bij een wereld waarin alle moslims niet zo moeilijk doen over dit soort afbeeldingen, omdat ze beseffen en accepteren dat er op deze wereld ook andere mensen zijn dan zij, met andere geloven en andere overtuigingen.
Have a break, have a negerzoen!
Hetzelfde geldt voor
bepaalde gevoeligheden op het gebied van racisme.
Willen we straks leven in een wereld
waarin niemand meer woorden als donker, zwart(e Piet), neger(zoen),
getint, gekleurd, rossig, blond, wit, bleek of blank(e vla) durft te gebruiken
of er een grapje over durft te maken omdat het als racistisch kan worden opgevat en dat wellicht strafbaar is? Of gaan we
beseffen dat we niet moeten doorslaan omdat we meer met elkaar bereiken als we hierin een iets
relaxtere houding aannemen? Have a break, have a negerzoen (of een witte chocoladereep)!
In een wereld vol racisme en discriminatie wil ik niet leven. Maar in een wereld waarin we rekening moeten houden met alle gevoeligheden van alle mensen om mij heen wil ik ook niet leven. Sterker nog: daarin wil niemand leven.
In een wereld vol racisme en discriminatie wil ik niet leven. Maar in een wereld waarin we rekening moeten houden met alle gevoeligheden van alle mensen om mij heen wil ik ook niet leven. Sterker nog: daarin wil niemand leven.
Tonko
Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten