253. COLUMN DOOD TIJGERTJE, ANGST GOEDE RAADGEVER VOOR KATTEN, SCHULDGEVOEL, STRIJD TUSSEN GEVOEL EN VERSTAND, ROL GELUK EN PECH, MOEITE MET DE DOOD, HET DOEL VAN HET LEVEN, FRANSE NETFLIX-SERIE LES REVENANTS, PRIVÉ: De dood is zo verdomd doodgewoon (alleen niet voor mensen)

ONDERWERPEN: DOOD TIJGERTJE - MOEITE MET DE DOOD

 

Angst slechte raadgever

Tijgertje is dood. De pas twee jaar oude kat van mijn dochter werd van de week op straat aangereden door een auto. Een dag voordat mijn dochter met haar moeder en broers voor drie weken op vakantie zou gaan.

Bezorgd als ik ben om mijn katten (en kinderen uiteraard), was ik hier al bang voor. Tijgertje was van onze katten verreweg de meest nieuwsgierige en avontuurlijke kat. Hij was vrijwel nergens bang voor en stapte op alles en iedereen af. Tijgertje was ook de enige die de grote weg vlakbij ons huis regelmatig overstak, wat hem nu dus fataal is geworden.

Waar voor de mens angst vaak een slechte raadgever is, geldt dat niet voor katten in onze bewoonde wereld. Als het gaat om het verschil tussen dood en (over) leven is angst voor katten juist een hele goede raadgever. Angstige katten worden gemiddeld een stuk ouder dan hun niet bange, avontuurlijke soortgenoten die achteloos gevaren tegemoet treden die ze maar beter kunnen vermijden.

 

Schuldgevoel

Mijn dochter (en ik dus ook) heeft tot nu toe veel pech met de door ons aangeschafte kittens. Nadat eerder ooit haar lievelingskat Simba (tezamen met het andere lieve katertje Dagobert) dramatisch aan zijn eind kwam door vergiftiging overkomt haar nu dit weer met haar favoriete kat Tijgertje.

Het stomme is dat als zoiets dramatisch gebeurt en mijn dochter in tranen is ik mezelf betrap op een soort van schuldgevoel dat ik heb gefaald. Omdat ik als verantwoordelijke ouder mijn dochter, haar broers en mijn katten dien te beschermen tegen ellende en dat dat nu niet gelukt is en dat ik dan dus blijkbaar iets niet goed heb gedaan. Een gevoel waarvan ik mij kan voorstellen dat ouders van een overleden kind (bijvoorbeeld door een verkeersongeval of een vreselijke ziekte) dat ook zouden kunnen hebben. Hoe onterecht dat uiteraard ook is.

In feite geeft dit eigenlijk precies aan waarom in de eeuwige “strijd” tussen gevoel(s) en verstand(s mensen) ik altijd een voorkeur zal hebben voor de laatste. Afgaan op gevoel leidt vaak tot irrationele, foute en destructieve gedachtes en emoties.
Rationeel weet ik wel dat ik niets kan doen aan de dood van Tijgertje. Elke dag komen katten om in het verkeer. Ja of ik had Tijgertje natuurlijk gewoon voor altijd in huis moeten houden, maar het is de vraag of ik dat had gewild en of ik daar Tijgertje gelukkig mee had gemaakt (beide retorische vragen). Dat is net zoiets als je kinderen thuis opsluiten of "in een doosje stoppen" omdat je bang bent voor de gevaren van de buitenwereld. Met bovendien als grote valkuil dat de meeste ongelukken nou juist weer in en rondom het huis gebeuren.

Rationeel weet ik heel goed dat het allemaal gewoon weer neerkomt op datgene waar het leven voor misschien wel het grootste deel om draait (maar wat de meesten weigeren te aanvaarden): geluk en pech, willekeur en toeval. You win some, you lose some en sommigen winnen of verliezen nu eenmaal meer dan de ander. That’s life.

 

Moeite met de dood

Tot mijn eigen dood zal ik altijd moeite blijven hebben met de dood. Jarenlang geef je om een mens of dier en zie je hem (of haar) misschien wel dagelijks en dan opeens van de ene op de andere dag is hij dood, voorgoed weg en zie je hem gewoon nooit echt nooit meer. Ook al zoek je de hele wereld ervoor af.
Voor mij blijft dit ongelofelijk vreemd en onwerkelijk en echt niet te bevatten. Zo zie ik Tijgertje de ene dag vrolijk rondrennen en zo zie ik hem de volgende dag bewegingsloos in een doos liggen en is al het leven uit zijn lichaam weggezogen en valt daar niets, helemaal niets meer aan te veranderen. Hoe graag ik dat ook zou willen als een soort dokter Frankenstein.  

 

Het leven op zich is het doel

Terwijl het gekke is dat als je objectief naar de natuur kijkt je niets anders kunt dan constateren dat als er iets in ons leven doodgewoon is dat het dan wel de dood is. Ik ken de statistieken niet maar ik vermoed dat ik ga duizelen bij het horen van het aantal dieren dat na de eerste week na de geboorte alweer hartstikke dood is.
Dat de dood alleen voor de mens niet zo verdomd doodgewoon is heeft het enkel te danken aan zijn hoge intelligentie en bewustzijnsniveau. Hierdoor is de mens in een soort luxepositie beland waarin hij de mogelijkheid heeft gekregen om daadwerkelijk over het begrip “dood” na te kunnen denken en er al doende vervolgens - gechargeerd gezegd - zo dramatisch over te doen dat hem niets anders meer rest dan in allerijl zaken als religie te bedenken om in elk geval op een geruststellende wijze met dit doodenge begrip om te kunnen gaan.

Vanuit dezelfde luxepositie is de mens overigens ook het enige levende wezen op aarde dat kan nadenken over de vraag of het leven zin of een doel heeft. Wat kijkend naar de natuur voor alle andere dieren op deze aarde een volstrekt absurde vraag zou zijn. Op de mens na met al zijn hobby's en interesses houdt naar mijn weten elk dier op aarde zich in zijn leven vooral bezig met het verzamelen van voedsel en drinken, dit vervolgens opeten en opdrinken, seksen en voortplanten en slapen. Oftewel elk dier is eigenlijk vooral bezig met zo lang mogelijk zien te overleven om zoveel mogelijk nageslacht te kunnen leveren. Dus elk dier lijkt in feite alleen maar te leven om weer ander leven te kunnen voortbrengen. Het leven op zich is het doel en niets meer. Als je hierover nadenkt is dit wel een enorm vreemd en compleet nutteloos "doel" of ligt dat aan mij? 

 

Les Revevants

Wat jammer toch (over pech gesproken) dat ik als filosofisch ingesteld persoon veel meer dan een gemiddeld mens bezig ben met het nadenken over de dood. Van de vele fascinaties die ik heb, is de fascinatie voor de dood misschien wel de grootste. Wat ik niet vreemd vind aangezien filosofisch ingestelde mensen zich nu eenmaal veel bezighouden met de grote levensvragen en mysteriën in deze wereld. En wat is er nou een groter mysterie dan de vraag wat er na de dood gebeurt en of er überhaupt iets is na de dood?
Ik zag onlangs een prachtige Franse serie op Netflix rondom het thema dood: "Les Revenants". De serie gaat over een Frans bergdorpje waarin iets opvallends gebeurt: van de ene op de andere dag komen plotseling een aantal mensen aanlopen die jaren geleden zijn overleden. De interessante filosofisch getinte vraag is natuurlijk hoe de levenden met zo'n onwerkelijke situatie omgaan.
Ik zou er in elk geval voor tekenen om op een dag Tijgertje weer levend op onze stoep te zien staan. En zeg nooit dat dit nooit kan gebeuren, want de Oostenrijk-Britse filosoof Karl Popper zou hierover gezegd kunnen hebben dat het er weliswaar sterk op lijkt dat niemand terugkeert uit de dood maar dat dat nog niet wil zeggen dat je honderd procent kunt uitsluiten dat zich op een dag een overledene levend voor je neus staat.

Lieve Tijgertje, we zullen je enorm missen, je was echt een schatje.

 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

Tijgertje