TV/Film/Docu - Filosofie - Nature/Nurture
Mooie kinderprogramma's
Wie wel eens zondagochtend kijkt naar Zapp Kindertelevisie kan constateren dat het maken van mooie, kwalitatief hoogstaande kinderprogramma’s een kunst is die de VPRO en de humanistische omroep Human in elk geval duidelijk beheersen.
Eerst is er het mooie VPRO-programma “Taarten van Abel” waarin kinderen met banketbakker “Abel” een taart gaan maken voor een bijzonder iemand uit hun omgeving. Een pleegdochter van een goede vriendin van me deed er ook eens aan mee. Omdat achter de reden om zich voor dit programma aan te melden vaak een bijzonder verhaal zit, ontstaan hele leuke en diepgaande gesprekken tijdens het maken van de taart.
Eerst is er het mooie VPRO-programma “Taarten van Abel” waarin kinderen met banketbakker “Abel” een taart gaan maken voor een bijzonder iemand uit hun omgeving. Een pleegdochter van een goede vriendin van me deed er ook eens aan mee. Omdat achter de reden om zich voor dit programma aan te melden vaak een bijzonder verhaal zit, ontstaan hele leuke en diepgaande gesprekken tijdens het maken van de taart.
Filosofisch jeugdprogramma
Sinds kort wordt “Taarten van Abel” gevolgd door een nieuw jeugdprogramma van Human. Een programma helemaal naar mijn hart want het gaat over filosofie voor kinderen: “Dus ik ben Junior” (er was al eerder een “Dus ik ben” voor volwassenen).
Het programma wordt gepresenteerd door een negenjarige jongen met een naam die mijn oudste zoon van veertien bekend in de oren zal klinken. Hij praat vanuit de studio via beeldschermen met diverse jonge denkertjes over filosofische onderwerpen die zij zelf aandragen. Tussendoor zijn er filmpjes te zien waarin filosofe en (mede) bedenker van dit programma Stine Jensen wat extra informatie geeft over de betreffende onderwerpen.
Het programma wordt gepresenteerd door een negenjarige jongen met een naam die mijn oudste zoon van veertien bekend in de oren zal klinken. Hij praat vanuit de studio via beeldschermen met diverse jonge denkertjes over filosofische onderwerpen die zij zelf aandragen. Tussendoor zijn er filmpjes te zien waarin filosofe en (mede) bedenker van dit programma Stine Jensen wat extra informatie geeft over de betreffende onderwerpen.
Stine Jensen
Mooi dat Nederland naast de bekende mannelijke filosoof Bas Haring met Stine Jensen ook een vrouwelijke filosofe heeft. Ongetwijfeld zijn er meer, maar van een vriend die zich al jaren middenin de Filosofiewereld begeeft, begrijp ik dat het toch vooral een echte mannenwereld is.
Wat me overigens meteen doet denken aan de tweede aflevering van “Dus ik ben Junior” die gaat over de strijd tussen gevoel en verstand. Wetenschapsjournalist Asha ten Broeke schreef ooit in haar boek “Het idee M/V” dat mannen en vrouwen helemaal niet zoveel van elkaar verschillen en dat dat misverstand vooral door aangeleerde ideeën is ontstaan.
Maar als ik dan zie dat de spirituele wereld stikt van de vrouwen en de filosofiewereld dus door mannen wordt gedomineerd, vraag ik mij af of dat komt door aangeleerde ideeën of doordat veel vrouwen meer lijken af te gaan op hun gevoel daar waar veel mannen weer meer op hun verstand lijken te vertrouwen. Ja, de discussie (meer) nature of nurture blijft altijd boeiend. Waarbij het woordje "meer" slaat op het feit dat het in de praktijk vrijwel altijd om een combi van nature en nurture gaat.
Wat me overigens meteen doet denken aan de tweede aflevering van “Dus ik ben Junior” die gaat over de strijd tussen gevoel en verstand. Wetenschapsjournalist Asha ten Broeke schreef ooit in haar boek “Het idee M/V” dat mannen en vrouwen helemaal niet zoveel van elkaar verschillen en dat dat misverstand vooral door aangeleerde ideeën is ontstaan.
Maar als ik dan zie dat de spirituele wereld stikt van de vrouwen en de filosofiewereld dus door mannen wordt gedomineerd, vraag ik mij af of dat komt door aangeleerde ideeën of doordat veel vrouwen meer lijken af te gaan op hun gevoel daar waar veel mannen weer meer op hun verstand lijken te vertrouwen. Ja, de discussie (meer) nature of nurture blijft altijd boeiend. Waarbij het woordje "meer" slaat op het feit dat het in de praktijk vrijwel altijd om een combi van nature en nurture gaat.
Wie is mezelf eigenlijk?
In de eerste aflevering van “Dus ik ben Junior” vraagt een meisje dat volgend jaar naar de middelbare school gaat zich af of ze dan een ander persoon wordt: blijf ik dan nog wel mezelf en wie is mezelf eigenlijk? Een zeer interessante vraag die in mijn eigen filosofiegroep ook regelmatig terugkomt: wie ben ik en bestaat er überhaupt een ik?
Het meisje maakt zich een beetje zorgen omdat ze heel vaak kinderen heeft zien veranderen die naar de middelbare school gingen. Haar zorgen zijn terecht. Ik moet meteen aan mijn tweede zoon denken die net op de middelbare school zit. Mijn stoere, social mediaverslaafde, meisjesverslindende en huiswerkhatende zoon die ik ervan verdenk een (mislukte) kloon te zijn van mijn zoon van vorig jaar. Gelukkig schijnt biologisch gezien de puberteit al (?) rond het 25e levensjaar te eindigen, dus dat valt weer mee. Maar kloon of niet: ik blijf altijd van hem houden.
Interessant is natuurlijk de vraag die de jonge denkertjes in het programma ook bezighoudt: speelt mijn zoon nou een rol omdat hij vindt dat hij zich op de middelbare school anders moet gedragen of is hij gewoon veranderd maar nog wel degelijk zichzelf?
Een van de tweelingzusjes in het programma meent dat alles wat je doet wel bij jezelf past “omdat jij zo denkt en dat dan op dat moment doet en dat ben je zelf.”
Het meisje maakt zich een beetje zorgen omdat ze heel vaak kinderen heeft zien veranderen die naar de middelbare school gingen. Haar zorgen zijn terecht. Ik moet meteen aan mijn tweede zoon denken die net op de middelbare school zit. Mijn stoere, social mediaverslaafde, meisjesverslindende en huiswerkhatende zoon die ik ervan verdenk een (mislukte) kloon te zijn van mijn zoon van vorig jaar. Gelukkig schijnt biologisch gezien de puberteit al (?) rond het 25e levensjaar te eindigen, dus dat valt weer mee. Maar kloon of niet: ik blijf altijd van hem houden.
Interessant is natuurlijk de vraag die de jonge denkertjes in het programma ook bezighoudt: speelt mijn zoon nou een rol omdat hij vindt dat hij zich op de middelbare school anders moet gedragen of is hij gewoon veranderd maar nog wel degelijk zichzelf?
Een van de tweelingzusjes in het programma meent dat alles wat je doet wel bij jezelf past “omdat jij zo denkt en dat dan op dat moment doet en dat ben je zelf.”
Ben je gewoon niet per definitie altijd jezelf?
Ik begrijp precies wat ze bedoelt en ik herken haar denkwijze. Is het idee dat je van jezelf vindt dat je jezelf niet bent eigenlijk geen grote onzin? Want als je besluit om een bepaald gedrag te vertonen, bijvoorbeeld door je helemaal aan je omgeving aan te passen, zegt dat tenslotte ook iets over wie je bent en dus past dat automatisch bij jou als persoon.
Een ander voorbeeld om het te verduidelijken. Ik beschouw mezelf als iemand die behoorlijk authentiek en zichzelf is: what you see, is what you get. Wat ik ook vaak hoor van anderen, al is dat heus lang niet altijd een compliment. Een goede vriend van me zegt hierover altijd dat hij er weliswaar waardering voor kan opbrengen dat ik altijd zo verdomd vaak steeds mezelf ben en blijf, maar dat dat me alleen niet veel heeft opgeleverd in het leven. Ik begrijp heel goed wat hij bedoelt.
Principieel steeds jezelf willen zijn klinkt aan de ene kant misschien wel mooi, maar aan de andere kant bereik je in de praktijk natuurlijk veel meer door je regelmatig aan te passen en je beter voor te doen dan je bent.
Een ander voorbeeld om het te verduidelijken. Ik beschouw mezelf als iemand die behoorlijk authentiek en zichzelf is: what you see, is what you get. Wat ik ook vaak hoor van anderen, al is dat heus lang niet altijd een compliment. Een goede vriend van me zegt hierover altijd dat hij er weliswaar waardering voor kan opbrengen dat ik altijd zo verdomd vaak steeds mezelf ben en blijf, maar dat dat me alleen niet veel heeft opgeleverd in het leven. Ik begrijp heel goed wat hij bedoelt.
Principieel steeds jezelf willen zijn klinkt aan de ene kant misschien wel mooi, maar aan de andere kant bereik je in de praktijk natuurlijk veel meer door je regelmatig aan te passen en je beter voor te doen dan je bent.
Mijn punt hiermee is dat mijn principiële, eigenwijze (vind ik zelf overigens niet) en koppige karakter wat ervoor zorgt dat ik altijd zoveel mogelijk “mezelf” ben, bij mij hoort als persoon. Net als dat een uitstekend aanpassingsvermogen bij mijn vriend hoort waardoor hij weer anders doet en is en, gelukkig voor hem en zijn materiële inslag, ook meer succes heeft bereikt. Maar zijn wij dan beiden niet gewoon onszelf? Simpelweg omdat hoe wij ons ook gedragen, dat onze eigen beslissing is en dus bij ons hoort? Anders gezegd: ben je gewoon niet per definitie altijd jezelf?
Rousseau, Foucault en Hume
De vraag over het “ik” blijft altijd boeiend. Stine Jensen vertelt in het programma nog wat over de filosofen Rousseau en Foucault die daar verschillende meningen over hadden. Waar de eerste geloofde in de aanwezigheid van een ziel bij de mens (zijn ware ik), vond de laatste dat maar onzin. Heel veel filosofen hebben zich natuurlijk met dit vraagstuk beziggehouden. Zo was ook de schotse filosoof David Hume van mening dat de mens geen onveranderlijke persoonlijkheidskern heeft, maar dat we tijdens ons leven van moment tot moment veranderen en dus eerder uit allemaal losse ik-jes bestaan.
Heerlijk dit soort filosofische programma’s voor kinderen. Met mijn kinderen filosofeer ik ook graag over van alles en nog wat in het leven. Zo ontstaan de prachtigste gesprekken. Maar soms daag ik ze teveel uit of hebben ze gewoon geen zin. “Uitkijken, daar komt papa weer met zijn filosofiegepreek!” roepen ze dan. Ach ja, zo ben ik nu eenmaal. Tenminste ik denk dat ik die ik ben…
Heerlijk dit soort filosofische programma’s voor kinderen. Met mijn kinderen filosofeer ik ook graag over van alles en nog wat in het leven. Zo ontstaan de prachtigste gesprekken. Maar soms daag ik ze teveel uit of hebben ze gewoon geen zin. “Uitkijken, daar komt papa weer met zijn filosofiegepreek!” roepen ze dan. Ach ja, zo ben ik nu eenmaal. Tenminste ik denk dat ik die ik ben…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten