94. Wachten op de dood

Privé - De Dood - Euthanasie

 

Hypochonderachtige trekjes

Mijn moeder belt mij regelmatig en de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat dat andersom  veel minder vaak gebeurt. Tegen de tijd dat ik denk van zal ik mama weer eens bellen, heeft ze mij ondertussen al lang gebeld en wordt mij wederom de kans ontnomen om mijn attente kant te laten zien. Ja, het ligt allemaal aan mijn moeder.

Mijn zus doet het veel beter. Zij belt mijn moeder regelmatig en zelfs zo vaak dat toen ze haar onlangs ‘s avonds een uur niet te pakken kreeg, ze iets uitzonderlijks deed: ze belde mij. Mijn zus heeft nogal hypochonderachtige trekjes en ze gaat in dit soort situaties dan ook meteen uit van het allerergste. Toen onze vader op late leeftijd voor het eerst vergeetachtig werd, riep ze meteen dat dat dementie was. “Gelukkig” voor haar (minder voor mijn vader) kregen we vele jaren later officieel te horen dat hij Alzheimer had waardoor ze bevestigd zag dit soort dingen precies aan te voelen. Mijn moeder is met haar huidige vergeetachtigheid gewaarschuwd.

Dit keer viel het echter mee. Mijn moeder bleek niet alleen nog in leven te zijn maar ook nog een leven te hebben: ze was naar een concert geweest in plaats van thuis ergens eenzaam in een hoekje dood te zijn. Het plan van mijn zus om ’s avonds laat nog naar mijn moeder toe te rijden om alles te checken, kon voorlopig in de koelkast en de notaris hoefde ook nog niet te worden gebeld. 

 

Met succes euthanasie aangevraagd

Afgelopen week belde ik mijn moeder voor de verandering een paar keer. Dit was niet voor niets,  getuige ook het feit dat ik haar twee keer huilend aan de lijn kreeg. Het is nooit fijn als iemand die dichtbij je staat, huilt. Als mijn kinderen huilen, raakt het mij ook altijd. Een gevoel dat met de jaren overigens steeds heftiger wordt om de eenvoudige reden dat, normaal gesproken, kinderen minder huilen naarmate ze ouder worden en je er dus van uit mag gaan dat er serieus iets aan de hand is als ze dat wel weer een keer doen.
Aanleiding voor de tranen van mijn moeder was het nieuws dat een goede vriendin van haar met “succes” euthanasie had aangevraagd bij haar huisarts. De emoties waren begrijpelijk: van haar vriendinnen kent mijn moeder deze vrouw het langst. De vriendin heeft sinds een paar jaar de ziekte van Parkinson en vindt het nu blijkbaar welletjes geweest. Mijn moeder had met haar afgesproken dat ze elkaar volgende week voor het laatst zullen zien. Op het moment dat de euthanasie wordt uitgevoerd, zullen alleen haar dochter en zoon aanwezig zijn.

 

Alleen nog maar praten over begin-van-het-einde-onderwerpen

Ondanks dat ik niet in het hoofd van mijn moeders vriendin kan kijken, kan ik me wel iets bij haar beslissing voorstellen. Haar man is jaren geleden overleden, haar twee kinderen en kleinkinderen wonen in het buitenland en haar vriendenkring zal er op haar leeftijd (83) ook niet bepaald groter op zijn geworden de laatste tijd; integendeel. En dan krijg je tot overmaat van ramp ook nog zo’n vreselijke degeneratieve ziekte als Parkinson waardoor je lichaam steeds minder kan en je niets anders kunt doen dat het lijdzaam (veelal aan bed gekluisterd) te ondergaan en maar te wachten op de dood.

Ik zou het ook wel weten. Ik ben sowieso niet iemand die ernaar uitkijkt om zo oud te worden. De dag dat ik serieus euthanasie overweeg, is dezelfde dag waarop ik mezelf betrap alleen nog maar te praten over de typische begin-van-het-einde-onderwerpen: je eigen fysieke ongemakken en die van je bevriende leeftijdgenoten; al je bezoekjes aan ziekenhuizen, begrafenissen en crematies; het belang van het hebben van een goede band met je huisarts en “last but not least” eindeloze anekdotes uit een inmiddels ver verleden.

 

Taboesfeer

Niet dat ik overigens een voorstander ben om iedereen die het op late leeftijd even niet meer ziet zitten maar een spuitje te geven. Ook voor mij geldt dat dat wel aan alle kanten goed dicht beargumenteerd moet zijn. Verder zou ik eerlijk gezegd zelf nooit de “trekker” over willen halen, zoals bij die zoon die zijn moeder van 99 jaar een papje gaf van fijngestampte pillen waaraan ze overleed. De moeder wilde absoluut geen honderd worden, maar haar huisarts gaf geen toestemming voor euthanasie waarna de zoon het zelf maar besloot te doen en dit ook filmde als bewijs dat hij integer had gehandeld en de moeder het allemaal echt zelf wilde.  

Maar het blijft wel vreemd dat we in een wereld leven waarin we onze kat die helemaal op is uit liefde uit zijn lijden verlossen, maar dat dat met een dierbaar persoon niet zomaar kan en daar nog steeds een taboesfeer omheen hangt.

 

Maak er alsjeblieft een eind aan

Mijn vaders leven werd een paar jaar geleden in het ziekenhuis beëindigd door hem geen eten en drinken meer toe te dienen, waarna hij met behulp van morfine vredig insliep. Mijn vader was dement en had net daarvoor een beroerte gehad waar hij niet meer van zou herstellen.
Of het hier nu officieel ging om euthanasie of niet weet ik niet (Naschrift: inmiddels wel want dit heet passieve euthanasie door middel van palliatieve sedatie). Ik denk het niet, want we hebben geen verklaring moeten ondertekenen voor zover ik weet.  Maar eigenlijk is dat allemaal totaal irrelevant. Mijn vader was namelijk de eerste die had geroepen “Maak er alsjeblieft een eind aan!” en dus hoefden we geen seconde na te denken over wat we moesten doen in deze situatie.
Voor mijn vader kon ik alleen maar blij en opgelucht zijn dat hij was gestorven voordat hij ons niet meer herkende en hij fulltime naar een verzorgingshuis had gemoeten. Hopelijk hebben de zoon en dochter van mijn moeders vriendin straks een vergelijkbaar acceptatiegevoel omdat zij het zelf zo wilde.

Misschien dat op een dag het voorgevoel van mijn ongeruste zus na de zoveelste keer wel een keer uitkomt en we onze moeder dood in bed aantreffen. Dat zou mooi zijn. Rustig in je slaap sterven aan ouderdom is in deze tijd volgens mij weinigen gegeven en dood gaan we tenslotte allemaal. Al gelden voor mij natuurlijk nog steeds de woorden die niet meer gelden voor de man (Harry Mulisch) die ze ooit uitsprak: “Het feit dat ik doodga, moet eerst nog bewezen worden.”

 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie

 

Foto: Tonko