152. COLUMN VRIENDSCHAP IS EEN ILLUSIE (DEEL 2), HET ZIJN DE UITZONDERINGEN WAAR WE ALLEMAAL OP ZOEK NAAR ZIJN: "Zo ben ik nu eenmaal"

ONDERWERP: VRIENDSCHAP 

Een vriend van vroeger

Onlangs dacht ik de vriendschap te hebben gevonden waar ik al zo lang op zoek naar was. Zo’n vriendschap die heel gelijkwaardig van twee kanten komt en waarbij je elkaar een paar keer in de week belt om even bij te kletsen.

Gatverdamme, ik klink haast als een wijf. Het is maar goed dat mijn puberzoons mijn columns (nog) niet lezen want anders had ik aan ze moeten uitleggen waarom ik ondanks deze behoefte aan kletsen en het niet hebben van een vriendin sinds mijn scheiding van hun moeder toch echt niet gay zou zijn.

Een paar jaar geleden kwam ik een vriend van vroeger van de middelbare school op het spoor. Via via had ik vernomen dat het niet zo goed met hem was gegaan in het leven. Hij was ongeveer tien jaar geleden in een fase terechtgekomen waarin van alles misging: zijn broer overleed onverwacht, hij werd ontslagen, belandde in de ziektewet en tot overmaat van ramp scheidde daarna ook nog zijn vrouw van hem.

Omdat hij vervolgens de fysieke en mentale kracht miste om zich sterk te maken voor een goede omgangsregeling voor zijn twee dochters, vertrok zijn ex-vrouw met de kinderen naar een woonplaats op een uur rijden en ziet hij ze sindsdien slechts om de week een weekend. Wat doodzonde is, aangezien hij met zijn arbeidsongeschiktheid alle tijd van de wereld heeft om ze vaker te zien.

 

Hoogsensitief persoon

Aangezien ik het altijd zo’n aardige jongen had gevonden en zijn levensverhaal me raakte, besloot ik contact met hem te zoeken. Vanaf het moment dat we elkaar weer zagen, klikte het als vanouds. We bleken een hoop bij elkaar te herkennen. Bijvoorbeeld in de dingen waar hij en ik tegenaan waren gelopen op het gebied van werk en het huwelijk en in de manier waarop wij daarmee worstelden.
Ik raakte vooral gefascineerd door de wat mij betreft retorische vraag of het toeval was dat wij zo goed klikten en ook zoveel overeenkomsten zagen in de ups en downs die we in ons leven hadden gehad. Zelf ben ik ervan overtuigd dat je vrienden een boel over jou als persoon zeggen en dat die betekenis toeneemt naarmate je minder vrienden hebt. Soort zoekt (en vindt) tenslotte soort.
Het antwoord liet niet lang op zich wachten: hij had onlangs ontdekt dat hij een hoogsensitief persoon (HSP) was en dat verbaasde mij niets. Tenslotte had ik de afgelopen jaren langzaam maar zeker vastgesteld dat ik hoogbegaafd ben en wist ik maar al te goed dat alle hoogbegaafden in meer of mindere mate hoogsensitieve kenmerken bezitten. Waardoor ik er gif op kan innemen dat er binnen mijn vriendenkring HSP’ers zullen zijn (geweest - zie ook columns 18 en 135). 

 

Egocentrisch gedrag

Tot ruim een jaar geleden voldeed mijn vriendschap met hem aan mijn definitie van een (h)echte vriendschap. We belden elkaar een paar keer per week en ik kwam regelmatig bij hem langs. Andersom kwam hij overigens bijna nooit bij mij, wat een verschil was tussen ons. Als ik anderen zie, doe ik dat liever buitenshuis; hij daarentegen ontving mensen juist liever binnen zijn veilige comfortzone. Dus ook in dat opzicht pasten we goed bij elkaar.

Maar vorig jaar, net nadat hij vlak voor de zomervakantie voorstelde om een weekje samen op vakantie te gaan, veranderde alles. Op het schoolplein ontmoette hij een ongelukkig getrouwde vrouw en van het een kwam het ander. Daarna hoorde ik niets meer van hem. Ook niet meer over zijn voorstel van de vakantie.      

Nog één keer kwam hij uit schuldgevoel bij me langs, waar ik hem heel direct liet weten dat ik heel blij voor hem was maar dat ik zijn gedrag ook wel egocentrisch vond. Hij mompelde iets van “Zo ben ik nu eenmaal” en dat was het dan.

Een paar maanden later was ons laatste contact. Ik belde hem om sorry te zeggen omdat ik zijn verjaardag even daarvoor was vergeten. Wat ik mezelf overigens niet verweet, aangezien hij inmiddels behoorlijk uit mijn systeem was verdwenen. Hij riep enthousiast dat hij de week daarna bij me langs zou komen, maar belde vervolgens op het laatst toch af omdat hij te moe was. Dat was nu zeven maanden geleden.

 

Teleurgesteld

Ik begrijp hem niet. Ik kan me nog goed herinneren dat we het ooit samen hadden over onze ervaringen met vrienden die opeens niets meer van zich lieten horen. En over hoe teleurgesteld wij daarover waren dat mensen zo hard konden zijn.

Zo had ik vroeger ook een hele goede vriend via tennis die ongeveer gelijk met mij trouwde en kinderen kreeg, vervolgens naar Gelderland verhuisde om daar een paar jaar na mij ook te scheiden. Vlak daarna kreeg hij alweer een nieuwe vriendin en sindsdien liet hij niets meer van zich horen. Zijn vriendin heb ik dan ook nooit ontmoet.

Ook kan ik er niet omheen dat ik mij eraan stoor dat hij aangeeft hoogsensitief te zijn en we allemaal weten hoe enorm empathisch HSP'ers (zouden moeten) zijn, maar dat zijn gedrag nou niet bepaald getuigt van veel inlevingsvermogen. En dan heb ik het nog niet eens over zijn affaire met een getrouwde vrouw. Wat ik persoonlijk nooit zou kunnen, omdat ik me dan zou verplaatsen in haar man en me ontzettend schuldig zou voelen. Mijn God, wat zou zo'n man zich verraden en gekwetst moeten voelen (als hij het wist).

 

Hard en ongevoelig

Over hoe een zacht, vriendelijk en inlevend persoon tegelijk zo hard en ongevoelig kan zijn. Ik vraag me af hoe hij zich zou hebben gevoeld als ik andersom niets meer van mij had laten horen als ik een vriendin had gekregen en niet hij. Ik ben niet christelijk maar die Jezus had wel een punt toen hij zei: "Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hun ook aldus" (Mattheüs 7:12). Vrij vertaald: wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet (wat overigens nergens zo in de bijbel staat).

 

Vriendschap is een illusie

“Ik heb als ik het goed heb nog één kaart van hem gehad”

(Het Goede Doel: "Vriendschap (is een illusie)" - 1983)

Hoe herkenbaar dit ook is, weiger ik als romanticus zomaar aan te nemen dat vriendschap per definitie een illusie is. Oké, voor verreweg de meeste vriendschappen zal het kloppen, maar wat voor goede relaties geldt, geldt ook voor goede vriendschappen: het zijn de uitzonderingen waar we allemaal op zoek naar zijn.
Ik moet hierbij meteen denken aan een goede vriend die ik al 25 jaar ken en die mij altijd te snel af is als het gaat om de ander bellen. Niet dat dat belangrijk is, maar ik geef wel toe dat het een fijn idee is dat het ook zo kan. Wellicht is hij dan die trouwe vriend die ik de rest van mijn leven blijf zien. Al verhuist hij wel binnenkort naar Marokko en is het maar afwachten hoe het dan verder gaat. 

 

Harde actiefilm

Als ik mijn puberzoons over de nooit getrouwde Griekse filosoof Epicurus zou vertellen (zie deel 1), zouden ze waarschijnlijk meteen hetzelfde oordeel klaar hebben als voormalig president Nixon begin jaren zeventig: al die Griekse filosofen waren gay. Dus bij afwezigheid van een "normale" relatie met een vrouw was het geen wonder dat ze zoveel waarde hechtten aan vriendschap met hun gay-vriendjes. Ze moesten wel.
Mmm, geen vriendin, empathisch, romantisch, interesse in filosofie, behoefte aan een BFF... ik geloof dat ik maar weer eens een harde actiefilm ga kijken.    

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

 

De wijze filosoof Epicurus