259. COLUMN DEBAT CLINTON VERSUS TRUMP, GEMEENSCHAPPELIJKE NORMEN EN WAARDEN, FILOSOFISCHE DISCUSSIE OVER HET BESTAAN VAN EEN OBJECTIEF GOED EN KWAAD, FACTCHECKERS, AANTOONBARE LEUGENS, WAT GOED EN KWAAD IS BEPAALT IEDER MENS VOOR ZICH, ACTUALITEIT: Een subjectief goed en kwaad is het enige goed en kwaad dat er bestaat

DEBAT CLINTON VS. TRUMP - OBJECTIEF GOED EN KWAAD

De Tien Geboden

Bewust en onbewust, direct en indirect ben ik door mijn ouders met bepaalde normen en waarden opgevoed die mij moesten helpen bij het onderscheid maken tussen goed en kwaad. Zo moest ik aardig en beleefd tegen mensen zijn, mocht ik niet liegen, bedriegen, stelen en vloeken of geweld gebruiken, moest ik mensen helpen als ze hulp nodig hadden, diende ik me bescheiden en vriendelijk op te stellen enzovoort.
Noem het van mijn part globaal genomen de Tien Geboden uit de Bijbel. Die ik natuurlijk ook al kende uit de kinderbijbel, een van mijn favoriete kinderboeken vanwege de prachtige spannende verhalen. Niet dat ik overigens gelovig ben opgevoed. Mijn wel gelovig opgevoede moeder kocht voor mij weliswaar de kinderbijbel maar liet het verder daarbij. En mijn vader kun je het best omschrijven als een atheïst die ervan overtuigd was dat er na de dood toch echt niets was (en hij zou zomaar gelijk kunnen hebben gehad).

 

Het bestaan van een objectief goed en kwaad

Menig lezer zal nu gapend denken van: zijn we niet allemaal zo opgevoed? En inderdaad kun je er best van uitgaan dat het gemiddelde Nederlandse kind ongeveer dezelfde normen en waarden heeft meegekregen als ik. Sterker nog, mag je er niet gewoon van uitgaan dat wereldwijd de meeste kinderen op een vergelijkbare wijze worden opgevoed? Een beetje normale ouder geeft zijn kinderen toch dergelijke normen en waarden mee?
Mede door deze gedachtegang heb ik een lange tijd geloofd (beter gezegd: willen geloven) in het bestaan van een objectief goed en kwaad. Want hoe je het ook wendt of keert, weet iedereen op deze wereld tenslotte drommels goed wat het verschil is tussen goed en kwaad. Daarvoor hoef je de Tien Geboden echt niet te kennen; die kennis zit gewoon diep in ons hart. Als ik het zo opschrijf, zou ik het haast opnieuw weer gaan geloven: wat een prachtige (naïeve!) gedachte toch!

 

Eeuwig voortdurende filosofische discussie

Inmiddels ben ik echter ouder en wijzer geworden en denk ik heel anders over deze eeuwig voortdurende filosofische discussie. Ondanks dat het absoluut waar is dat het onderscheid tussen goed en kwaad dat ook ik heb meegekregen tijdens mijn opvoeding bij de meeste mensen min of meer algemeen bekend is, geloof ik niet meer dat dat voortkomt uit het bestaan van een soort van natuurwet waar wij allen een innerlijk besef van zouden hebben. Ik denk dat het allemaal veel simpeler ligt.
Mede door de bekende heilige boeken van de grootste religies en hun vele aanhangers én door de grote groep daarbuiten die zich ook best kan vinden in dit soort normen en waarden, hebben de meeste mensen op aarde behoorlijk wat kennis opgedaan over wat wij geacht worden onder “goed” en “kwaad” te verstaan (en daar gaat het idee van een objectief goed en kwaad…). De kennis hierover komt echter helemaal niet van binnenuit, maar slechts heel gewoontjes van buiten. Helaas maar waar…

 

Factcheckers over Clinton en Trump

Dat het feit dat de mensheid op papier prima weet wat wij geacht worden onder goed en kwaad te verstaan, wil echter nog niet zeggen dat alle mensen ook daadwerkelijk achter deze normen en waarden staan. Het bewijs hiervoor werd gisteren nog maar eens geleverd tijdens het debat tussen de Amerikaanse presidentskandidaten Hillary Clinton en Donald Trump.
Uit analyse van het debat door factcheckers blijkt dat het grootste deel van de beweringen van Donald Trump aantoonbaar onjuist is (voor alle duidelijkheid: we praten hier dus niet over interpretaties maar gewoon over harde feiten). Anders gezegd: Trump liegt dat ie barst en dat ziet en weet iedereen die het nieuws hierover volgt. Dat ook Clinton aantoonbare leugens vertelt, wil ik overigens niet onvermeld laten. Maar omdat het aantal leugens van Clinton nu eenmaal in het niet valt bij dat van Trump is dat een stuk minder interessant.

 

Wrong, wrong, wrong

Dit alles afgezet tegen mijn eerdere verhaal over al onze overeenkomsten op het gebied van normen en waarden en over het algemene onderscheid tussen goed en kwaad zou je mogen verwachten dat Trump het sinds het gefactcheckte debat van gisteren nu definitief kan schudden. Wij mensen houden tenslotte niet van leugenaars, toch? Wrong, wrong, wrong, wrong (om maar in woorden van Trump zelf te spreken)! Niets is minder waar.
Het maakt voor in elk geval de helft van de Amerikanen (ervan uitgaande dat de strijd tussen Clinton en Trump close wordt) werkelijk helemaal niets uit hoeveel harde en aantoonbare leugens hun wellicht aanstaande president vertelt. Van deze honderdvijftig miljoen Amerikanen hoeft hun president helemaal niets te hebben van de in mijn tweede zin genoemde normen en waarden (aardig, beleefd, bescheiden, niet liegen, bedriegen, stelen, vloeken, geweld gebruiken etc.), zo lang als hij maar overtuigend en als een echte leider overkomt. As simple as that.
En waarom maakt het de meeste mensen dan niets uit? Omdat wat voor mij goed en kwaad is, voor een ander misschien wel andersom geldt. Niks geen objectief goed en kwaad; wat goed en kwaad is bepaalt ieder mens voor zich. Een subjectief goed en kwaad is het enige goed en kwaad dat er bestaat. Daar verandert geen enkel heilig boek of Tien geboden of een gezamenlijk idee over wat wij geacht worden onder goed en kwaad te verstaan iets aan.
Toch apart dat een land dat zichzelf graag profileert als het meest Christelijke en Bijbelvaste land ter wereld straks kans maakt een president te krijgen die aantoonbaar liegt, bedriegt, discrimineert en schoffeert. Hoe dit te rijmen valt met de Tien Geboden en de normen en waarden van Jesus hoor ik graag. Ja, God bless America maar hoe zit het met Donald Trump?  

 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.