68. Ook Hare Majesteit laat gewoon winden

Actualiteit - Monarchie - Animal Farm

Huilen om aftreden Beatrix

Mijn moeder moest huilen toen koningin Beatrix haar aftreden aankondigde. “Dat dacht ik wel”, zei ik tegen haar. Niet omdat mijn moeder zo snel huilt, maar omdat ze net als veel senioren iets met het koningshuis heeft. Mij doet het overigens helemaal niets. Als kind al vond ik de monarchie maar onzin. Een anarchist noemde mijn vader me wel eens.

Nog steeds heb ik uitgesproken meningen, maar inmiddels ben ook ik ouder en wijzer én genuanceerder geworden. Was ik vroeger alleen rebels en anarchistisch, nu laat ik deze karaktereigenschappen gepaard gaan met een gezond realiteitsbesef.

Animal Farm

Ondanks dat een geweldloze, vredelievende, respectvolle maatschappij zonder macht en autoriteit nog steeds mijn ideale wereld is, besef ik heel goed dat zo’n anarchistische samenleving een illusie is.
Waarom dat een illusie is, werd ooit prachtig door George Orwell uiteengezet in zijn meesterlijke persiflage op de Russische Revolutie: Animal Farm (1945). Centraal in dit geweldige boek staat het gegeven dat het streven van de mens naar de ideale maatschappij altijd tot mislukken gedoemd zal zijn.
Het verhaal in het kort: een boer regeert met harde hand op zijn boerderij over de dieren die dat zat worden, in opstand komen en de boer verjagen. Vervolgens nemen de dieren zich voor om de boerderij op een eerlijke en rechtvaardige manier te gaan runnen. Hiervoor stellen ze een aantal regels op waaraan alle dieren zich moeten houden. De bekendste regel schrijven ze op de schuur en deze luidt: “Everyone is equal”.
Helaas loopt het niet zoals de dieren hoopten. De varkens nemen stap voor stap de macht in handen en gaan zich steeds meer gedragen als dictators, waarbij ze en passant ook de regels naar hun poot zetten. De heilige regel “Everyone is equal" wordt door de machtsbeluste varkens subtiel veranderd en uitgebreid tot: “Everyone is equal… but some are more equal than others”. Uiteindelijk verandert er op de boerderij feitelijk niets ten goede. De dictator is verjaagd, lang leve de nieuwe dictators!

Briljant bedacht en maar al te waar, want zo werkte het bij de Russische Revolutie en bij vele andere machtswisselingen vroeger, nu en in de toekomst. Hoeveel dictators zijn niet ooit als een bevrijder begonnen?
Animal Farm valt in feite goed samen hoe de mensheid in elkaar zit als er macht bij komt kijken. Macht corrumpeert. Vooral omdat degenen die naar macht hunkeren, het meest geneigd zullen zijn deze te misbruiken.

 

Waxinelichthoudergooier

Omdat ons koningshuis gelukkig geen enkele macht heeft, heb ik geen enkel bezwaar tegen de monarchie.
Zelfs de grootste tegenstanders kunnen niet ontkennen dat het koningshuis symbolisch gezien een hele belangrijke en verbindende rol speelt binnen ons land. De Oranjes zijn uitermate populair en waarom dan nog aan de monarchie tornen?
Dus kom maar op met die gouden koets en misschien gooi ik er dan nog een keer uit balorigheid mijn stropdas tegenaan. Als eerbetoog aan wijlen prins Claus met zijn toenmalige protest tegen het keurslijf. Wellicht dat ik met een dergelijke actie de twee jaar celstraf van de waxinelichthoudergooier kan overtreffen.
De beste man had beter iemand zwaar kunnen mishandelen want dan was hij sneller vrij geweest. Bespottelijk natuurlijk, aangezien dit het zoveelste voorbeeld is van het gegeven dat als het gaat om mensen met veel status, macht en rijkdom - zoals in dit geval uit ons Koningshuis - het altijd zo zal zijn dat some nu eenmaal more equal zijn than others.     

 

Bedenkingen

Uiteraard zal ik over een aantal zaken rond de monarchie wel altijd mijn bedenkingen blijven hebben. Zo zijn de jaarlijkse kosten van het Koningshuis voor 2013 met een paar ton verhoogd naar veertig miljoen euro en vraag ik me af of dat niet met iets minder kan. Zeker in deze crisistijd waarin er zelfs bankiers zijn die hun eigen loonsverhoging (dan wel bonussen) weigeren. Om die weliswaar vervolgens via bonussen (dan wel loonsverhoging) weer ruimschoots te compenseren, maar toch.
Ik begrijp best dat als je de pech hebt om koning(in) te zijn je dat in de vorm van een boel geld gecompenseerd wilt zien. Maar een kostenplaatje van veertig miljoen?

 

Irritant geslijm

Toch zou ik voor geen goud met Willem-Alexander willen ruilen.  Het gebrek aan privacy, de vele sociale verplichtingen, het eeuwige handjes schudden, het voortdurende toneelspel, het irritante geslijm van iedereen enkel en alleen maar omdat je toevallig de zoon van een koningin bent en niet van een schooljuf of verkoopster; de ontelbare jaknikkers om je heen enzovoort; ik moet er niet aan denken! Om nog maar te zwijgen van de heftige vermoeiende discussies die ik als koning zou hebben met mijn schoonvader die allesbehalve schoon maar juist o zo smerig en fout is geweest.
Voor mijn moeder en velen met haar geldt ongetwijfeld dat iedereen gelijk is, maar dat koning(inn)en net iets meer gelijk zijn dan anderen. Het kleine, dwarse, anarchistische knulletje zit nog steeds in mij om daar tegenin te gaan: ook Hare Majesteit laat gewoon winden...

Lang leve de nieuwe koning!

 

Tonko

 

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

 

George Orwell: Animal Farm (1945) Foto's: internet