ONDERWERP: VRIENDSCHAP
Ouderwets gezellig
De laatste keer dat ik mijn voormalige beste vriend zag, was
ongeveer twee jaar geleden. Met veel moeite en uiteraard op mijn initiatief was
het na lange tijd weer eens tot een afspraak gekomen en gelukkig was het gewoon
weer ouderwets gezellig en hadden we na al die jaren ook het nodige om bij te
praten. Aan het eind riep ik dat het toch mogelijk moest zijn om elkaar
voortaan een of twee keer per jaar zo te zien, wat hij beaamde.
Tijd is prioriteit
Waarom het desalniettemin niet zover is gekomen en waarom hij daarna steeds de
boot heeft afgehouden, is gissen.
Misschien ligt het wel gewoon aan mij. Iets waar ik - als grote zelfcriticus - altijd als eerste aan denk. Misschien praat ik teveel of ben ik te serieus, stel ik teveel vragen en wil ik altijd met alles meteen de diepte in en is dat heel vermoeiend. Het zou allemaal kunnen, maar dan had ik dat uiteraard "graag" direct op de man af gehoord. Bovendien kun je veel van mij zeggen, maar ik denk dat je op het gebied van vriendschappen het een stuk slechter kunt treffen dan met mij. Zo ben ik altijd nieuwsgierig en belangstellend en dat is lang niet iedereen op deze wereld.
Of misschien ben ik wel onderdeel van een levensfase waaraan hij niet meer herinnerd wil worden. De fase waarin we als goede vrienden menig gesprek voerden over onze relatieproblemen met onze vrouwen met als uiteindelijk gevolg mijn en (later) zijn scheiding.
Of misschien voelt hij de behoefte niet meer omdat hij het te druk heeft met zijn vriendin, zijn kinderen, zijn leven. Ik heb er zelf overigens een gruwelijke hekel aan als mensen keer op keer dit slappe excuus aanvoeren als reden waarom ze niet hebben gereageerd op contactverzoeken van jouw kant of waarom het nog niet tot een afspraak is gekomen. “Te druk” is tenslotte niets meer en niets minder dan een drogreden en een flauwe manier om je te onttrekken aan de simpele waarheid, namelijk dat je prioriteiten gewoon elders liggen. “Tijd is prioriteit” blijft niet voor niets een van mijn favoriete wijsheden: als je iets echt belangrijk vindt, maak je er ook tijd voor vrij, punt.
Omdat de vriend me bovendien vertelde dat in Gelderland zijn “beste vriend” woont die hij regelmatig spreekt, is het ook niet ondenkbaar dat zijn behoefte aan vriendschap al genoeg is vervuld. Wat mij uiteraard meteen doet denken aan de drie soorten vriendschappen van Aristoteles en aan die andere goede vriend waarover ik eerder schreef (zie columns 152 en 172). Pijnlijk voor mij bleek laatstgenoemde vriend mij al die tijd gewoon als “een vriend met een nut” te hebben gezien terwijl ik andersom heel naïef te maken dacht te hebben met “een echte vriend”.
Misschien ligt het wel gewoon aan mij. Iets waar ik - als grote zelfcriticus - altijd als eerste aan denk. Misschien praat ik teveel of ben ik te serieus, stel ik teveel vragen en wil ik altijd met alles meteen de diepte in en is dat heel vermoeiend. Het zou allemaal kunnen, maar dan had ik dat uiteraard "graag" direct op de man af gehoord. Bovendien kun je veel van mij zeggen, maar ik denk dat je op het gebied van vriendschappen het een stuk slechter kunt treffen dan met mij. Zo ben ik altijd nieuwsgierig en belangstellend en dat is lang niet iedereen op deze wereld.
Of misschien ben ik wel onderdeel van een levensfase waaraan hij niet meer herinnerd wil worden. De fase waarin we als goede vrienden menig gesprek voerden over onze relatieproblemen met onze vrouwen met als uiteindelijk gevolg mijn en (later) zijn scheiding.
Of misschien voelt hij de behoefte niet meer omdat hij het te druk heeft met zijn vriendin, zijn kinderen, zijn leven. Ik heb er zelf overigens een gruwelijke hekel aan als mensen keer op keer dit slappe excuus aanvoeren als reden waarom ze niet hebben gereageerd op contactverzoeken van jouw kant of waarom het nog niet tot een afspraak is gekomen. “Te druk” is tenslotte niets meer en niets minder dan een drogreden en een flauwe manier om je te onttrekken aan de simpele waarheid, namelijk dat je prioriteiten gewoon elders liggen. “Tijd is prioriteit” blijft niet voor niets een van mijn favoriete wijsheden: als je iets echt belangrijk vindt, maak je er ook tijd voor vrij, punt.
Omdat de vriend me bovendien vertelde dat in Gelderland zijn “beste vriend” woont die hij regelmatig spreekt, is het ook niet ondenkbaar dat zijn behoefte aan vriendschap al genoeg is vervuld. Wat mij uiteraard meteen doet denken aan de drie soorten vriendschappen van Aristoteles en aan die andere goede vriend waarover ik eerder schreef (zie columns 152 en 172). Pijnlijk voor mij bleek laatstgenoemde vriend mij al die tijd gewoon als “een vriend met een nut” te hebben gezien terwijl ik andersom heel naïef te maken dacht te hebben met “een echte vriend”.
Het ultieme voorbeeld van het nut van een vriend met een nut
Het grote voordeel van het hebben van vrienden met een nut is dat je ze weer gemakkelijk
kunt laten vallen en inruilen voor een ander op een moment dat
zich bijvoorbeeld een nieuwe partner of een andere, betere vriend aandient waardoor de voorganger in feite geen nut meer heeft.
Pikant detail is dat de vriend die bijna twee jaar niets meer van zich liet horen nadat hij een vriendin kreeg mij in oktober 2015 opeens belde (zie column 152). Wat meteen opviel was dat hij me te woord stond alsof er werkelijk niets was gebeurd en alsof hij mij de afgelopen week nog drie keer had gesproken zoals we zo vaak deden in de periode voordat hij zijn vriendin had. Ik was stomverbaasd maar wel zo aardig om naar hem te informeren en hem te vertellen dat ik dacht dat hij inmiddels wel zou samenwonen met zijn vriendin. Dat laatste klopte, althans voor een deel.
Een halfjaar geleden had hij zijn huurhuis in zijn geliefde woonplaats opgezegd en was hij bijna tachtig kilometer verderop bij zijn nog officieel getrouwde vriendin met haar twee puberkinderen ingetrokken. Helaas bleek dat niet te werken en was hij inmiddels weer teruggekeerd naar zijn oude woonplaats, alwaar hij bij gebrek aan een woning was ingetrokken bij zijn bejaarde ouders. Flauw of niet kon ik het niet nalaten om hem duidelijk te maken dat ik hem (als we contact hadden gehad) van tevoren wel had kunnen vertellen dat het niet zou werken om als minnaar van een nog niet gescheiden moeder bij haar en haar twee puberkinderen in te trekken. Dat de pubers hem niet met gejuich zullen hebben ontvangen, lijkt mij een understatement van jewelste.
Waar hij eerst nog het telefoongesprek had geopend met de mededeling dat het goed ging tussen hem en zijn vriendin, moest hij nu toegeven dat deze mislukte poging tot samenwonen ook zijn weerslag had gehad op hun relatie. Gelukkig hadden zijn welgestelde ouders in allerijl een nieuwe woning voor hem gekocht, waar hij in november kon intrekken.
Pas nadat ik het gesprek beëindigd had met de mededeling dat hij mij heel diep had gekwetst en dat hij echt niet kon verwachten dat we nu de draad weer zouden oppakken alsof er niets was gebeurd (excuses heb ik ook niet van hem gehoord) en dat ik dit daarom eerst allemaal even rustig wilde laten bezinken, kwam het besef binnen wat de ware reden moet zijn geweest van zijn onverwachte telefoontje. Hij moest binnen een paar weken verhuizen en hij had natuurlijk iemand nodig om hem daarbij te helpen. Het ultieme voorbeeld van het nut van een vriend met een nut! Dit klinkt misschien cynisch, maar kijkend naar het feit dat hij mij daarna tot op de dag van vandaag - bijna een jaar later - niet meer heeft gebeld, vrees ik dat ik gelijk heb.
Pikant detail is dat de vriend die bijna twee jaar niets meer van zich liet horen nadat hij een vriendin kreeg mij in oktober 2015 opeens belde (zie column 152). Wat meteen opviel was dat hij me te woord stond alsof er werkelijk niets was gebeurd en alsof hij mij de afgelopen week nog drie keer had gesproken zoals we zo vaak deden in de periode voordat hij zijn vriendin had. Ik was stomverbaasd maar wel zo aardig om naar hem te informeren en hem te vertellen dat ik dacht dat hij inmiddels wel zou samenwonen met zijn vriendin. Dat laatste klopte, althans voor een deel.
Een halfjaar geleden had hij zijn huurhuis in zijn geliefde woonplaats opgezegd en was hij bijna tachtig kilometer verderop bij zijn nog officieel getrouwde vriendin met haar twee puberkinderen ingetrokken. Helaas bleek dat niet te werken en was hij inmiddels weer teruggekeerd naar zijn oude woonplaats, alwaar hij bij gebrek aan een woning was ingetrokken bij zijn bejaarde ouders. Flauw of niet kon ik het niet nalaten om hem duidelijk te maken dat ik hem (als we contact hadden gehad) van tevoren wel had kunnen vertellen dat het niet zou werken om als minnaar van een nog niet gescheiden moeder bij haar en haar twee puberkinderen in te trekken. Dat de pubers hem niet met gejuich zullen hebben ontvangen, lijkt mij een understatement van jewelste.
Waar hij eerst nog het telefoongesprek had geopend met de mededeling dat het goed ging tussen hem en zijn vriendin, moest hij nu toegeven dat deze mislukte poging tot samenwonen ook zijn weerslag had gehad op hun relatie. Gelukkig hadden zijn welgestelde ouders in allerijl een nieuwe woning voor hem gekocht, waar hij in november kon intrekken.
Pas nadat ik het gesprek beëindigd had met de mededeling dat hij mij heel diep had gekwetst en dat hij echt niet kon verwachten dat we nu de draad weer zouden oppakken alsof er niets was gebeurd (excuses heb ik ook niet van hem gehoord) en dat ik dit daarom eerst allemaal even rustig wilde laten bezinken, kwam het besef binnen wat de ware reden moet zijn geweest van zijn onverwachte telefoontje. Hij moest binnen een paar weken verhuizen en hij had natuurlijk iemand nodig om hem daarbij te helpen. Het ultieme voorbeeld van het nut van een vriend met een nut! Dit klinkt misschien cynisch, maar kijkend naar het feit dat hij mij daarna tot op de dag van vandaag - bijna een jaar later - niet meer heeft gebeld, vrees ik dat ik gelijk heb.
Trouw en loyaliteit
Ja, voor mij zullen vriendschappen altijd wel in meer of mindere mate gecompliceerd blijven. Vooral omdat verreweg de meeste vriendschappen vallen in Aristoteles’ eerste twee categorieën - vriendschappen met een nut en vriendschappen met een gemeenschappelijke hobby - terwijl ik naïef en romantisch als ik kan zijn alleen maar op zoek ben naar de echte vrienden uit categorie drie. Waardoor ik natuurlijk vanzelf risico loop vroeg of laat van een koude kermis thuis te komen op een moment dat een “echte vriend” een hele andere invulling aan het begrip vriendschap blijkt te geven dan ik.
Aansluitend op wat Aristoteles hierover ooit zei, vind ik een essentieel kenmerk van een goede vriendschap het gegeven dat je elkaar hierin als persoon mooi vindt en dat je om die reden in een bepaalde regelmaat altijd oprecht belangstellend naar elkaar blijft, ongeacht eventuele verschillen in levensfases, woonomstandigheden, tijd en ruimte in agenda’s enzovoort. Dat bij dit soort vriendschappen trouw en loyaliteit een hele belangrijke rol spelen, lijkt mij een overbodige opmerking. Persoonlijk streef ik er overigens naar om naar elke vriend(in) trouw en loyaal te zijn en ik hoop over mezelf te mogen zeggen dat dat me goed afgaat.
Aansluitend op wat Aristoteles hierover ooit zei, vind ik een essentieel kenmerk van een goede vriendschap het gegeven dat je elkaar hierin als persoon mooi vindt en dat je om die reden in een bepaalde regelmaat altijd oprecht belangstellend naar elkaar blijft, ongeacht eventuele verschillen in levensfases, woonomstandigheden, tijd en ruimte in agenda’s enzovoort. Dat bij dit soort vriendschappen trouw en loyaliteit een hele belangrijke rol spelen, lijkt mij een overbodige opmerking. Persoonlijk streef ik er overigens naar om naar elke vriend(in) trouw en loyaal te zijn en ik hoop over mezelf te mogen zeggen dat dat me goed afgaat.
Sjorren en trekken aan vriendschappen en relaties
Op momenten dat ik echter merk dat ik steeds degene ben die het initiatief tot contact neem of dat ik het gevoel heb dat ik wel benieuwd ben hoe het met de ander gaat maar dat dat niet wederzijds is, ben ik er snel klaar mee (al valt het in de praktijk niet mee om die knoop ook even snel door te hakken).
Wat dat betreft geldt voor mij voor vriendschappen hetzelfde als wat ik voor relaties vind gelden: op het moment dat je het idee hebt dat jij degene bent die continu aan het sjorren en trekken is om een vriendschap/relatie op gang te houden, kun je er beter mee stoppen. Zo hoort noch een vriendschap noch een relatie te zijn.
Wellicht denkt menigeen anders over een relatie maar ik mag hopen dat de meesten het wel met mij eens zullen zijn dat een echte vriendschap in elk geval een mate van wederkerigheid en gelijkwaardigheid in zich behoort te hebben.
Wellicht denkt menigeen anders over een relatie maar ik mag hopen dat de meesten het wel met mij eens zullen zijn dat een echte vriendschap in elk geval een mate van wederkerigheid en gelijkwaardigheid in zich behoort te hebben.
Maar hoe vanzelfsprekend het ook mag klinken dat een vriendschap van twee kanten moet komen, is mijn persoonlijke ervaring dat het in de praktijk zelden in evenwicht is. Net als in relaties heb je vaak één wat actievere en één wat passievere partij. En in mijn vriendschappen ben ik over het algemeen de meest actieve partij geweest. Wat niet alleen maar is toe te schrijven aan de soms introverte, passieve vrienden die ik heb gehad, maar ook te verklaren valt uit de ongelukkige combinatie van mijn gezonde behoefte aan vriendschap en mijn even grote gebrek aan het vermogen om vlot sociale relaties aan te gaan.
Ach, echte vriendschap; ik kan er uren over praten en schrijven maar ik zou het toch gewoon veel liever wat vaker in de praktijk willen ervaren.
Tonko
Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.
