zondag 29 maart 2015

189. COLUMN FORMULE 1, MAX VERSTAPPEN, RECHTVAARDIGHEID IN SPORT: Er zijn weinig sporten zo onrechtvaardig als de Formule 1

FORMULE 1 - MAX VERSTAPPEN - RECHTVAARDIGHEID IN SPORT

 

Geschiedenisboeken

Door zijn zevende plaats in de Grote Prijs van Maleisië is Max Verstappen de geschiedenisboeken ingegaan als jongste Formule 1-coureur ooit die WK-punten wist te behalen.
Ik houd van veel sporten, maar daar valt de gemotoriseerde sport niet onder. Kijken naar auto’s die alsmaar rondjes rijden vind ik saai. Al besef ik maar al te goed dat dat enorm subjectief is. Een ander zal het weer saai vinden om te kijken naar mijn sport: twee mensen die met een racket een bal naar elkaar toe slaan.
 

Saai en onbenullig

Als je er zo over na- en doordenkt (wat niet verstandig is), zijn veel sporten trouwens vrij saai en onbenullig. Toen ik een afgrijselijk slecht Nederlands elftal zaterdagavond tegen Turkije wanhopig lange ballen naar voren zag trappen, begon ik mij ook serieus af te vragen waarom ik in godsnaam naar dit dodelijk saaie spelletje aan het kijken was. Ach, laten we eerlijk zijn: elke sport waar we naar kijken, bestaat voor het overgrote deel uit bewegingen die keer op keer herhaald worden en die qua uitvoering weinig afwijken van wat we al vele malen eerder hebben gezien. Kijken naar sport is vaak niets anders dan keer op keer dezelfde patronen aanschouwen en daarbij wachten totdat er iets spannends en afwijkends gebeurt. Maar misschien geldt dat wel voor meer dingen in het leven...


Topsport per definitie onrechtvaardig

Toch is er behalve de enorme saaiheid nog een andere reden waarom ik gemotoriseerde sporten nooit interessant zal vinden en dat draait om een van mijn favoriete thema’s in mijn columns: (on)rechtvaardigheid.
Waar ik als voorstander van rechtvaardigheid altijd een fel tegenstander ben geweest van doping in de topsport, had mijn ex-vrouw altijd een andere mening. Zij constateerde heel nuchter dat topsport per definitie al onrechtvaardig is. Wat natuurlijk klopt als een bus: de combinatie van genen (nature) en omgevingsfactoren (nurture) bepaalt of jij een topsporter kunt worden. Als jij dat niet mee hebt, kun je het schudden. Want wat heb je eraan als je de genen in je hebt om de beste tennisser of autocoureur van de wereld te worden als je ergens straatarm in Afrika leeft?
Omdat topsport toch al onrechtvaardig is en je doping sowieso nooit kunt tegenhouden, vond mijn ex-vrouw dat doping uit het illegale circuit moest worden gehaald. Ook al begrijp ik dit standpunt, begrijp ik ook het mijne: juist omdat het leven onrechtvaardig is, vind ik dat je moet proberen om daar waar je kan het een stukje rechtvaardiger te maken. Door bijvoorbeeld te streven naar het houden van eerlijke, dopingvrije sportwedstrijden. 
 

Kansloos voor succes

Er zijn volgens mij weinig sporten op deze wereld zo onrechtvaardig als de Formule 1-sport. Niet als het gaat om het gebruik van doping overigens, al zal ook dat heus wel in de Formule 1-wereld voorkomen.
Wat de Formule 1-wereld onrechtvaardig maakt, zijn een aantal zaken. Ten eerste kun je in de Formule 1 alleen maar de top behalen als je bij de beste Formule 1-teams toetreedt die het beste materiaal hebben. Lukt dat niet dan ben je kansloos voor succes. Goed materiaal (boven talent!) bepaalt het verschil tussen winst en verlies. Als Michael Schumacher zijn wedstrijden had gereden in een Formule 1-wagen van een onbekend merk dan had niemand de beste man gekend.
 

Tour de France 1989: acht seconden

De gedachte dat het in Formule 1-wedstrijden kan voorkomen dat de beste coureur van het veld helemaal achterin rijdt omdat hij in de slechtste auto zit, vind ik bizar. Stel je eens voor dat bijvoorbeeld Roger Federer en Sven Kramer de beste waren geweest enkel omdat zij ten opzichte van hun concurrenten het beste materiaal hadden gehad. Dat zou toch te gek voor woorden zijn.
Natuurlijk zijn er wel meer voorbeelden uit de sportgeschiedenis waarbij materiaal het verschil tussen winst en verlies bepaalde. Het mooiste voorbeeld hiervan vind ik de Tour de France van 1989. Met vijftig seconden achterstand op de nummer één Laurent Fignon begon Lemond de afsluitende tijdrit over 24 kilometer. Doordat Lemond als enige in het peloton een aerodynamisch triatlonstuur gebruikte, boog hij zijn achterstand om in een voorsprong van acht seconden. Feit is dat als Fignon dit triatlonstuur ook had gebruikt, hij en niet Lemond deze Tour had gewonnen.
 

Inkopen bij topteam

De tweede reden waarom de Formule 1-wereld onrechtvaardig is, heeft te maken met de wijze waarop een coureur tot een Formule 1-topteam kan toetreden. Wie de stap richting wereldtop van de Formule 1 wil maken, zal veel geld moeten meenemen om zich bij een topteam te kunnen inkopen. Veel beroemde Formule 1-coureurs waren zonder rijke ouders, suikeroompjes of gulle, rijke sponsors helemaal nergens geweest. Wie de boeiende film “Rush” (2014) over de rivaliteit tussen de Formule 1-coureurs James Hunt en Niki Lauda heeft gezien, weet bijvoorbeeld dat de carrière van Lauda pas echt begon toen hij zich eenmaal bij een topteam wist in te kopen.
De dag dat ik interesse krijg in de Formule 1, zal de dag zijn waarop de Formule 1-coureurs wat afkomst en materiaal betreft volledig gelijke kansen hebben om te winnen. Wat inhoudt dat ze dan allemaal in precies hetzelfde soort auto rijden en we oprecht kunnen roepen “May the best man win!”
Ik zeg het niet graag, maar mijn ex-vrouw had gelijk en de elitaire Formule 1-wereld bewijst het: (ook) topsport is niet rechtvaardig. Geef mij maar een wedstrijd met Flinstones-achtige trapauto’s: eerlijk en allesbehalve saai.
 

Tonko

 

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

 

 

donderdag 26 maart 2015

188. COLUMN WILLEM HOLLEEDER, KNUFFELCRIMINEEL: En het leek zo'n leuke vent

ONDERWERPEN: WILLEM HOLLEEDER - KNUFFELCRIMINEEL

 


Knuffelcrimineel

Ach nee, Willem Holleeder blijkt een foute man te zijn. De neus blijkt toch niet te deugen. Wat een verrassing. Dat had ik van onze favoriete Nederlandse topcrimineel nou nooit verwacht. Van de man die hoogstpersoonlijk verantwoordelijk is voor een nieuwe term die wellicht de Dikke Van Dale gaat halen: knuffelcrimineel.
 

Twan Huys' College Tour

Wat een ophef. Opeens keren mensen hem de rug toe die hem eerst omarmden. Zoals oud-eindredacteur van de Nieuwe Revue Erik Noomen die Willem in 2012 als columnist aannam. Natuurlijk niet voor de sensatie of voor het geld, maar gewoon vanuit het menselijk oogpunt:  “Omdat iedereen een tweede kans verdient.” Wat een geweldig sympathiek en empathisch gebaar toch van die Erik Noomen.
Misschien komt Twan Huys nu binnenkort ook wel met de mededeling dat als hij had geweten dat Willem zo’n stoute jongen was geweest die zijn zussen en neefjes te pas en te onpas met de dood liep te bedreigen, hij hem natuurlijk nooit zou hebben uitgenodigd voor College Tour. Natuurlijk was Twan destijds helemaal niet met kijkcijfers bezig, maar waren zijn gedachten enkel bij de studenten die hij nuttige adviezen gunde van een ex-crimineel. Wat is er nou mooier dan een criminele spijtoptant die van zijn fouten heeft geleerd voor een zaal vol studenten te zetten waar die hen kan waarschuwen voor de verleidingen van het criminele circuit?      
Wat jammer toch dat in zo’n prachtig land als het onze waarin wij met alle liefde de grootste criminelen het voordeel van de twijfel gunnen zo’n boefje als Willem Holleeder zich geroepen voelt om ons vertrouwen te beschamen. En het leek zo’n leuke vent.
 

Doodsbedreiging

Het zal wel weer aan mij liggen, maar toch begrijp ik al die ophef niet over die geluidsfragmenten waarop te horen is hoe Willem zijn zussen bedreigt. Ik ben geen jurist, maar als we iedereen in dit land zouden kunnen opsluiten op basis van vergelijkbare grove taal en bedreigingen zoals Holleeder heeft uitgekraamd dan vrees ik dat we heel veel gevangenissen tekort zullen komen.
Ooit nam ik mijn kinderen op een zondag mee naar een buurtfeestje bij een speeltuin waar ik voor mijn werk bij een woningcorporatie even mijn gezicht moest laten zien. Dat meenemen van mijn kinderen had ik beter niet kunnen doen. Een Tokkie-achtige man met een IQ waar mijn katten om moeten lachen, had een paar glazen teveel op en besloot de gelegenheid aan te grijpen om nog een appeltje met mij te gaan schillen. Iets wat voortkwam uit frustratie over het feit dat ik hem eerder een aantal keren had aangesproken op de geluidsoverlast die hij richting omwonenden veroorzaakte.
Wat voor onzin hij allemaal uitkraamde weet ik niet meer, maar het kwam er technisch op neer dat hij me met de dood bedreigde. Hij riep iets in de richting van dat als hij me ooit nog een keer op straat zou tegenkomen hij me zou afmaken of zo. Veel impact had zijn bedreiging niet omdat ik wist wie het zei, maar op mijn kinderen maakte zijn uitbarsting wel de nodige indruk.
Een dag later op kantoor werd mij geadviseerd om er aangifte van te doen, maar dat heb ik echt geen seconde overwogen. Zoals normale mensen “En nu houd je op!” tegen iemand zeggen waarop ze boos zijn, zo roepen dit soort mensen “Ik maak je af!” Het is slechts een verschil in niveau. Dat deze man in zijn leven al vele mensen op dezelfde wijze heeft bedreigd als ik (en nog zal gaan bedreigen), lijkt mij geen gewaagde veronderstelling.
 

Manier van communiceren

Natuurlijk wil ik hiermee niet zeggen dat als die man Willem Holleeder was geweest, ik ook geen aangifte had gedaan. Met de reputatie van een Holleeder zou dat nogal naïef zijn. Maar zelfs bij Holleeder durf ik te stellen dat hij vele malen vaker iemand met de dood zal hebben bedreigd dan dat hij dat daadwerkelijk heeft waargemaakt of, beter gezegd, heeft laten uitvoeren. Het is gewoon een kwestie van welke manier van communiceren je hanteert.
Nee, met mijn wijze van communiceren zit een carrière als topcrimineel er helaas niet in. Al zou ik wel een goede knuffelcrimineel kunnen zijn. Zo lang als daarbij zou worden geaccepteerd dat mijn criminele carrière zich heeft beperkt tot het stelen van wat snoepzakjes in de supermarkt tijdens mij puberteit.
Dat zou nog eens een onvergetelijke College Tour opleveren.
 

Tonko


 


Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

De Neus
 

dinsdag 24 maart 2015

187. COLUMN FIFA SEPP BLATTER, VERGELIJKING MET UITSPRAAK JOHN LENNON "WE ARE MORE POPULAIR THAN JESUS NOW", FIFA ALS BRENGER VAN VREDE, GERECHTIGHEID EN GEZONDHEID: Adolf Hitler had over de NSDAP precies hetzelfde kunnen zeggen

ONDERWERPEN: SEPP BLATTER - FIFA ALS BRENGER GERECHTIGHEID

 

John Lennon

John lennon van de Beatles verklaarde in 1966: “We are more populair than Jesus now.” Hij vroeg zich af wat er eerder ging verdwijnen: het christendom of rock-‘n-roll. Lennon was een slimme man met een apart soort humor die prima in staat bleek om de relativiteit van al die absurde Beatlemania in te zien. Zijn uitspraak zorgde met name in de conservatieve Verenigde Staten voor een enorme ophef waarbij oproepen werden gedaan tot het boycotten van de Beatles en het verbranden van hun platen. 
Een iets minder slimme man, Sepp Blatter van de FIFA, deed afgelopen week een klunzige poging om de legendarische uitspraak van John Lennon te overtreffen: De FIFA heeft door de positieve emoties die het voetbal losmaakt meer invloed dan welk land op aarde of welke godsdienst dan ook. We bewegen de massa. We willen dit gebruiken om meer vrede, gerechtigheid en gezondheid in de wereld te creëren.”
 

Extreme narcist of psychopaat

Het trieste voor Blatter is dat deze uitspraak in tegenstelling tot die van Lennon weinig ophef zal veroorzaken. Waar Lennon zowel geniaal als populair was en hij mede daardoor zeer serieus werd genomen, geldt dat allesbehalve voor Blatter.
Het lijkt mij vreselijk om te leven in een werkelijkheid die voor jou heel anders is dan die van iedereen om je heen. Bijvoorbeeld als je een extreme narcist of psychopaat bent. In het eigen geïsoleerde wereldje van Blatter staat de FIFA voor een organisatie die vrede, gerechtigheid en gezondheid brengt in de wereld. Adolf Hitler had over de NSDAP precies hetzelfde kunnen zeggen.

Machtsmisbruik, corruptie en fraude

Misschien leven we wel in een multiversum waarin ergens in een van de ontelbare parralelle universa inderdaad een wereld te vinden is waarin de FIFA wordt beschouwd als de brenger van vrede, gerechtigheid en gezondheid. Maar als dat universum bestaat, zal het er wel een zijn waarin hun voorzitter niet Sepp Blatter heet.
Vooralsnog kennen we echter nog maar één universum en daarin staat de FIFA helaas voor de heer Blatter voor iets compleet anders. Wie op deze aarde aan de FIFA denkt, denkt vooral aan zaken als machtsmisbruik, corruptie, fraude, vriendjespolitiek en zelfverrijking. En laten dat grappig genoeg nou net die factoren zijn die we kunnen beschouwen als een van de grootste vijanden van vrede, gerechtigheid en gezondheid.
 

God

Wie verlost Sepp Blatter in godsnaam een keer uit zijn droom en lijden? Misschien God Himself? Als goede vriend van Blatter ligt dat tenslotte voor de hand. Tenminste naar ik mag aannemen, heeft God - net als Nelson Mandela bij leven - de grote eer om door Sepp Blatter te worden gerekend tot zijn beste vrienden. “Ik haal mijn energie uit mijn geloof. Ik geloof in God en ik geloof in mezelf”, aldus Blatter. Ik vermoed dat laatste overigens iets meer dan het eerste.
Als Lennon nu had geleefd, had hij beter kunnen roepen “We are more populair than Sepp Blatter”. Dan had niemand hem tegengesproken en was er geen Beatles-album verbrand. En Lennon had zich in dat geval ook niet hoeven af te vragen wat er eerder zou verdwijnen: het christendom of de FIFA. Met types als Sepp Blatter aan het roer graaft de FIFA zijn eigen graf. Leert de geschiedenis ons al niet dat het met de meeste dictators slecht afloopt? Adolf Hitler kan er (niet meer) over meepraten.
 

Tonko

 

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

 
 

vrijdag 20 maart 2015

186. COLUMN K3 STOPT, NU AL JEUGDSENTIMENT VOOR MIJN DOCHTER, MUZIEK ZO VAAK HOREN DAT JE HET GAAT WAARDEREN: "We dansen tot die boot straks wegzinkt in de zee. Dan hebben wij de dansvloer enkel voor ons twee!"

K3 STOPT - NU AL JEUGDSENTIMENT VOOR MIJN DOCHTER

 

 

Regenboogjurkje

K3 stopt ermee. Een klap voor veel jonge meisjes in Nederland en België. Maar niet meer voor mijn dochter van twaalf. Alhoewel ze later K3 wellicht nog zal beschouwen als jeugdsentiment, vindt ze K3 nu stom en zo hoort dat ook.
Maar vroeger was mijn dochter een echte K3-fan. Als sentimentele vader heb ik nog ergens in een la haar K3-regenboogjurkje bewaard wat ik voor haar had gekocht tijdens een Studio 100 Zomerfestival. Waar we veel K3 hadden verwacht, maar ze uiteindelijk aan het eind slechts een paar minuten optraden.
 

Pure oplichting

Vanwege dit teleurstellende optreden besloot ik later dat jaar kaartjes te regelen voor een echt K3-concert. Een actie waarmee ik wederom iets van mijn naïviteit en geloof in de goedheid van de mens zou verliezen.
Op internet bood een bureau kaartjes aan voor vijftig euro per stuk. Omdat ik qua prijzen nergens meer van opkijk in deze tijd, besloot ik ze te kopen. Toen later de kaarten in mijn bus lagen, stonden ze op een andere naam dan de mijne. In mijn naïviteit dacht ik dat er een fout was gemaakt en belde ik het informatienummer dat op de kaartjes stond. Daar werd ik al snel wakker geschud. Het bureau waar ik de kaartjes gekocht had, was niet een officieel verkoopadres. Het was een van de tientallen louche bedrijven die kaarten opkopen en voor veel winst weer doorverkopen. Pure oplichting. De mevrouw die ik aan de lijn had, vertelde me dat de officiële kaartjes twintig euro kostten en nooit meer en dat wat mij was overkomen jaarlijks heel veel mensen overkomt.
Voortaan moest ik bij het kopen van kaarten er goed op letten om dat alleen bij de officiële verkoopadressen te doen. Ook waarschuwde ze me ervoor dat het wel eens voorkwam dat iemand met zulke kaarten als ik niet eens binnen kwam omdat het slechts kopieën waren van de officiële kaarten. In dat geval zouden we dus voor niets komen omdat “onze” stoelen dan al bezet zouden zijn door de kopers van de officiële kaarten.
Het incident droeg bij aan het ontstaan van mijn overtuiging dat er onder de cynici veel gedesillusioneerde mensen zullen zitten die van oorsprong juist goedgelovig waren maar die door de ervaring erachter zijn gekomen dat de mens toch niet zo goed in elkaar steekt als ze altijd dachten.  


Handtekening

Omdat mijn dochter er natuurlijk niet onder mocht lijden dat ze zo’n domme vader had die zich zo eenvoudig had laten oplichten, ging ik met haar erheen alsof er niets was gebeurd. Gelukkig kwamen we gewoon binnen en als pleister op de wonde bleek dat we hele goede plekken vooraan hadden waardoor ik mooie foto’s kon nemen. Niet voor niets schijnt een deel van het succes van K3 te danken te zijn aan de populariteit van de drie vrouwen onder de vaders…
Mijn dochter genoot en - cliché - daardoor genoot ik ook. Na afloop probeerde ik in alle drukte nog voor mijn dochter bij de drie dames een handtekening te ritselen, wat echter alleen lukte bij Kristel. 
 

Ik ben verliefd op Leonardo

Grappig is dat ik merk dat het met muziek zo werkt dat als je iets maar vaak genoeg hoort je het op den duur ook kan gaan waarderen. Het beste voorbeeld hiervan is de periode tijdens mijn diensttijd waarin ik steeds meereed met een jongen die continu muziek had aan staan van de symfonische rockband Marillion waar hij groot fan van was. In het begin vond ik die muziek echt vreselijk, maar na verloop van tijd begon ik de melodieën echter te herkennen en zelfs te waarderen en het eind van het verhaal is dat ik na mijn diensttijd ook een liefhebber van Marillion was geworden.
Ook bij K3 begon ik op den duur sommige liedjes te waarderen. Ik weet zelfs nog mijn favorieten: “De Drie Biggetjes”, “Een Ongelooflijk Idee” en de enorme meezinger “Leonardo Dicaprio”: “Ik ben verliefd op Leonardo. Leonardo Di Caprio. Pak me vast, ik wil met je dansen. Net als op die grote boot” (verwijzing naar de film Titanic). Met de briljante zin waar ik altijd enorm om moet lachen: “We dansen tot die boot straks wegzinkt in de zee. Dan hebben wij de dansvloer enkel voor ons twee!” Het schattige Belgische accent maakt het extra grappig.
Helaas, nothing lasts forever. Zelfs K3 niet. Het doet mij meer pijn dan mijn dochter.
 

Tonko

 

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.



Foto: Tonko

 

woensdag 18 maart 2015

185. COLUMN PROVINCIALE STATEN VERKIEZINGEN 2015, LINKS-RECHTS VERSCHILLEN, AFSCHAFFEN STEMCOMPUTERS, GEBRUIKEN POSTDUIVEN VOOR VERSTUREN WHATSAPPJES: Soms lijken dingen niet alleen simpel, maar zijn ze het ook gewoon

PROVINCIALE STATENVERKIEZINGEN 2015

 

Lekker jong

Vandaag waande ik me weer eens lekker jong in het stembureau. Dat kwam ten eerste omdat ik er overdag was op een moment dat de gemiddelde leeftijd van de aanwezige stemmers al aanzienlijk hoger ligt dan ’s ochtends of ’s avonds. De andere reden om mij jong te voelen was gelegen in het simpele feit dat het stembureau dit keer voor de verandering in een verzorgingshuis was gevestigd.
 

Bob de Rooij

Verwend als ik ben in dit land, heb ik nog nooit in een rij hoeven wachten om te stemmen. Tot vandaag. Met dank aan het trage tempo van de voor me in de rij staande, zittende (scootmobiel), steunende (rollator) en kreunende senioren. Die dan vervolgens in het stemhokje natuurlijk ook nog eens enorm begonnen te stoeien met de gigantische stembiljetten die niet alleen open moesten worden gevouwen maar na het rood krassen ook weer in de oorspronkelijke staat moesten worden teruggevouwen.
Ik moest even denken aan een filmpje van vroeger met Bob de Rooij (Paul de Leeuw) die een oud vrouwtje voor hem in de rij “helpt” bij de pinautomaat: “U bent zeker bejaard hè. Alle tijd hoor! Wat is uw pincode? Vertrouwt u me soms niet? Ach gossiepossie, uw bankpasje is ingeslikt. Gaat u maar naar huis, ik los het wel op!”
 

Postduif

Waarom de stemcomputers zijn afgeschaft, is mij een raadsel. Navraag op internet leert mij dat dat komt doordat de computers ooit zijn afgekeurd aangezien ze elektromagnetische straling afgeven die op tientallen meters afstand zouden kunnen worden opgevangen en geanalyseerd. Waardoor het stemgeheim niet langer zou kunnen worden gegarandeerd. Aha, nu begrijp ik het helemaal. We moeten niet het risico willen lopen dat we straks met bendes criminelen opgescheept zitten die om de zoveel jaar vlakbij stembureaus gaan posten met als doel om op illegale wijze te achterhalen wie wat heeft gestemd. Dat heb je de poppen aan het dansen en ontstaat een samenleving waarmee vergeleken het kalifaat een waar paradijs is.
Ik heb niets tegen de goede oude tijd, maar in deze moderne tijd met een rood potloodje een stembiljet invullen vind ik net zoiets als een postduif gebruiken om je WhatsAppjes te versturen. Dat kan toch echt niet meer. Bij een moderne democratie hoort gewoon een moderne stemcomputer, punt. Of gaan we straks ons spaargeld ook weer in een oude sok onder ons kussen leggen? 
 

Respectloos

Maar potlood of niet, ik heb weer gestemd. Zoals altijd. Omdat ik vind dat dat je plicht is in een democratie. Niet stemmen beschouw ik als respectloos richting al die mensen op deze wereld die geen stemrecht hebben en die er een moord voor zouden doen om te leven in een democratie zoals de onze.
 

Een kind kan de was doen

Zoals altijd heb ik ook weer links gestemd. Grappig is dat kinderen vaak de neiging hebben om dingen heel simpel voor te stellen daar waar het allemaal veel gecompliceerder in elkaar steekt. Zo dacht ik als kind altijd heel simpel dat rechtse mensen meer aan zichzelf dachten en aan geld en materie en minder aan de sociaal zwakkeren en het milieu en de dieren en de natuur. Maar nu ik volwassen ben en braaf voor elke verkiezing de stemwijzer invul kom ik erachter dat… het inderdaad zo simpel is.
Steevast komen bij mij na het invullen van de stemwijzer alle rechtse partijen keurig onderaan te staan en alle linkse partijen bovenaan. Toeval? Nee natuurlijk niet, want het is zo logisch als wat.
Als je de vragen zo invult dat je steeds kiest voor opties die de sociaal minder bedeelden (bijvoorbeeld ouderen, werklozen, asielzoekers), de sociale woningsector, natuur, milieu en dieren, de kunst en cultuursector ten goede komen, kom je bij de linkse(re) partijen uit. En als je meer kiest voor de opties waarin voorrang wordt gegeven aan winst voor de economie en het bedrijfsleven, het bouwen van nieuwe woningen en recreatiegebieden in bestaande natuurgebieden, het aanleggen van nieuwe snelwegen en het verhogen van de maximale snelheden en de bouw van kerncentrales kom je weer bij de rechtse(re) partijen uit. Een kind kan de was doen! Soms lijken dingen niet alleen simpel, maar zijn ze het ook gewoon.
Zonde dat de stemcomputer is verdwenen, want anders had de lezer met hulp van georganiseerde bendes cybercriminelen kunnen achterhalen op welke kleine linkse partij ik heb gestemd. Maar dat het er een is die het goed voor heeft met de sociaal zwakkeren, natuur, milieu en vooral dieren staat vast. 
 

Tonko

 

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

 

woensdag 11 maart 2015

184. COLUMN GOED EN KWAAD, FILOSOFISCHE VRAAG OF ER EEN OBJECTIEF GOED EN KWAAD BESTAAT, VERKRACHTINGEN INDIA, DOC2 DOCUMENTAIRE "INDIA'S DOCHTER" (IKON), ISLAMITISCHE STAAT (I.S.), BOKO HARAM: Ik ben gefascineerd door het kwaad

FILOSOFISCHE VRAAG OVER BESTAAN OBJECTIEF GOED EN KWAAD 

 

Waar zin een kopje kleiner gemaakt wordt
I.S. waanzin

 

Tonko

 
Achtergrond column:

  • I.S. verspreidt nieuwe video waarin een I.S. jongetje een Palestijn executeert.
  • Boko Haram zweert trouw aan I.S.
  • IKON (2DOC) zendt de veelbesproken documentaire "India's Dochter" uit over de Indiase studente Yyoti Singh die eind 2012 overleed na in een bus barbaars te zijn verkracht en mishandeld door een groep mannen.

Seriemoordenaar

Ik ben gefascineerd door het kwaad. Een uitspraak die je op verschillende manieren zou kunnen interpreteren. Nee, ik ben niet stiekem een seriemoordenaar die in zijn kelder naast allerlei krantenknipsels over moord en doodslag ook nog een aantal half levende en dode slachtoffers in een diepe put heeft verstopt. Om te beginnen mis ik daarvoor een kelder. Al hoor ik Josef Fritzl nu al zeggen: “Wo ein Wille ist, ist auch ein Weg.” Maar ook al was ik wel een seriemoordenaar, dan nog ga ik dat hier natuurlijk niet aan de grote klok hangen.
 

Objectief goed en kwaad?

Meer genuanceerd gezegd, ben ik eigenlijk vooral gefascineerd door de eeuwenoude filosofische vraag of er een objectief goed en kwaad bestaat. Waarbij ik eerlijk toegeef dat ik binnen deze discussie de enorme slechtheid die in de mens zit en die vooral in extreme omstandigheden als bijvoorbeeld oorlogen naar boven komt, het meest boeiend vind. Reden waarom ik als ik een acteur zou zijn liever de rol van slechterik zou willen spelen dan die van held. Al is dat in het echte leven gelukkig een heel ander verhaal.
 

Te danken aan mijn vader

De fascinatie voor het kwaad heb ik mede te danken aan mijn vader die zelf gefascineerd was door de in zijn ogen personificatie van het kwaad: Adolf Hitler. Discussies met mijn vader aangaan over mijn standpunt dat Stalin ook bepaald geen lieverdje was - getuige zijn hogere plaats op de “wereldranglijst” voor grootste massamoordenaars aller tijden - had weinig zin. Stalin was en bleef voor hem de man die in elk geval Hitler had verslagen.  
 

Nee

Op de vraag of er een objectief goed en kwaad bestaat, weet ik inmiddels gelukkig het juiste antwoord. Nee, er bestaat natuurlijk geen objectief goed en kwaad. Daar twijfel ik echt geen seconde meer aan. 
Wat als slecht of goed wordt beschouwd in het ene land, hoeft nog niet als slecht of goed te worden gezien in het andere land. Tezamen met de opvoeding door je ouders bepaalt de cultuur waarin je opgroeit voor een groot deel je kijk op goed en kwaad.
Nou zou ik de eerste op deze wereld zijn die wil geloven dat ieder mens diep in zijn hart haarfijn weet wat goed is en wat slecht en dat we het daarover met z’n allen eens zijn. Maar in tegenstelling tot vroeger kan de ouder en wijzer geworden ik dat helaas niet meer. Hooguit geloof ik dat dit geldt voor een select groepje zeer intelligente mensen dat in staat is om elke situatie op basis van de ratio (zelf) kritisch en op een afstand zo objectief mogelijk te bekijken en te beoordelen: wat is eerlijk, wat is rechtvaardig, wat is goed en wat is slecht?
Het overgrote deel van de mensheid is echter niet in staat om op een onafhankelijke wijze (zelf) kritisch na te denken en neemt liever alles klakkeloos aan wat ze van hun omgeving hebben meegekregen.


De verantwoordelijkheid van een verkrachting ligt bij de vrouw

Dus is je definitie van goed en kwaad afhankelijk van waar je opgroeit. Zo bestaan er in deze wereld landen waarbij het door velen als heel normaal wordt gezien om als man je recht op te eisen om vrouwen te mogen verkrachten die zo stom zijn om te denken dat ze zomaar in de namiddag en avond in het wild mogen rondlopen. Terwijl je toch behoort te weten dat als je dat als vrouw doet je erom vraagt om verkracht te worden. Of zelfs vermoord als je daarbij ook nog eens zo stom bent om te gaan tegenstribbelen in plaats van rustig je lot te ondergaan.
De verantwoordelijkheid voor een verkrachting ligt bij de vrouw en niet bij de man. Dat is in dit soort culturen een wijdverbreide mening. Het is allemaal maar van welke (culturele, pedagogische) kant je het bekijkt en hoe je goed en kwaad definieert. Ook het verkrachten van een bedelaarster van vijf jaar oud wordt daar door velen niet gezien als iets ergs, aangezien het leven van zo’n meisje toch geen waarde heeft.
 

Schone maagden met volle borsten

In andere culturen wordt het weer als doodnormaal beschouwd als je alle andersdenkenden onthooft, verbrandt, de kelen doorsnijdt, doodschiet, van gebouwen afgooit of stenigt. Of je ontvoert hun dochters om ze als (seks)slavinnen te gebruiken.  
Ze zeggen dat hun God dat allemaal zo wil. Hij schijnt er ook aantrekkelijke beloningen voor te hebben uitgeloofd om dat voor elkaar te krijgen: schone maagden met mooie ogen en volle borsten. En ik maar steeds denken dat je als God toch Almachtig bent en je dus voor dit soort triviale klusjes geen hulp nodig zou moeten hebben om ze te bewerkstelligen. Noem me simpel, maar ik zou als Opperwezen gewoon één keer met mijn vingers knippen om voor elkaar te krijgen wat Ik wil. En voor de honderdste keer: Ik zou het kwaad ook niet hebben geschapen om al die ellende te besparen. Maar Go(e)d, wie ben ik? Of wordt zelfs God ouder, gebrekkiger en hulpbehoevender en kan Hij het niet langer meer op eigen kracht bolwerken?

Most Evil Organisation of the 21st Century

Het mag duidelijk zijn dat ik met mijn fascinatie voor het kwaad elke week wel een column zou kunnen schrijven over de Islamitische Staat (I.S.) of Boko Haram. Twee terreurorganisaties die al een tijdje met elkaar strijden om de begerenswaardige titel “Most Evil Organisation of the 21st Century”.
Een strijd waarin - sorry Boko Haram broeders - de I.S. overigens dik op punten voor ligt. Wat vooral de verdienste is van hun goed draaiende propagandamachine. Wil Boko Haram zich internationaal beter op de kaart van het ultieme kwaad neerzetten dan zullen ze toch meer hun wandaden moeten gaan filmen en verspreiden. Een tip die ze zomaar gratis van mij krijgen. Al heb ik een nóg betere tip: bekeer je tot het goede.
Overigens heeft Boko Haram inmiddels gekozen voor een ander alternatief: ze hebben zich trouw verklaard aan de I.S. met als doel zich bij hen te kunnen aansluiten. Dat zou nog eens een waar duivelspact zijn. Al zullen zij het ongetwijfeld zelf liever willen omschrijven als een Allahs-pact. Het ontbreken van een objectief goed en kwaad is één ding, maar die twee termen compleet door elkaar halen is een kunst die (gelukkig) behalve de I.S. en Boko Haram maar weinigen is gegeven.    
 

Daarvoor is Allah te groot

De Koran van I.S. en Boko Haram lezend, kun je stellen dat de moslims hun God/Allah (nog) meer op een voetstuk plaatsen dan de christenen. Daar waar in de bijbel nog wordt gesproken van een mens die naar het beeld van God is geschapen (Genesis 1:27), wordt die vergelijking in de Koran bewust nergens gemaakt. Daarvoor is Allah te groot. Niemand kan op Allah lijken en daarom zal elke vergelijking met Hem bij voorbaat al zinloos zijn.
Toch is het geen gekke veronderstelling dat als God/Allah bestaat, wij in meer of mindere mate gelijkenis met Hem zullen vertonen. Tijdens het scheppen had Hij tenslotte alleen Zichzelf als voorbeeld. Wat dan ook meteen in één moeite zou verklaren waarom er kwaad in de wereld is: eenvoudigweg omdat ook in God kwaad zit. Of boor ik hier een taboe aan? 


Slecht nieuws

Mocht mijn simpele theorie kloppen dat God en de mens wel eens gelijkenis met elkaar zouden kunnen hebben dan is dat wat mij betreft zeer slecht nieuws. Dat zou betekenen dat ik dus maar moet afwachten of God is zoals ik zou willen dat Hij is: goed en liefdevol en eerlijk en rechtvaardig.
 

Allah met het wel erg superkorte lontje

Dan moet ik me net als bij ieder mens ook bij “Hem” gaan afvragen of Hij écht deugt of niet. Of Hij oprecht is als Hij aardig doet of dat dat slechts onderdeel is van een tactiek waarachter opportunisme, hypocrisie en politieke spelletjes schuilgaan. Dan zou voor God dus dezelfde willekeur gelden als voor alle mensen. Iets waarvoor ik mijn kinderen al tijden waarschuw via mijn levensles nummer twee: overal zijn goede en slechte mensen, richt je daarbij zoveel mogelijk op de goede en vermijd de slechte.
Stel nou eens voor dat die ene God meer tot de slechte dan tot de goede categorie blijkt te behoren. Dat het bijvoorbeeld zo’n vreselijke sadistische en wraakzuchtige God is als uit het Oude Testament of - nóg erger - de Allah met het wel erg superkorte lontje uit de Koran (interpretatie) van de I.S en Boko Haram.
 

Van mij mag God bestaan; op één voorwaarde...

Van mij mag God bestaan, maar op één voorwaarde: dat objectief goed en kwaad ook bestaan en dat God dus goed is op de manier zoals wij allemaal diep in ons hart "goed" definiëren.
 

Tonko

 

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.


 
 

dinsdag 10 maart 2015

183. COLUMN OPSTAPPEN IVO OPSTELTEN EN FRED TEEVEN (VVD) VAN MINISTERIE VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE: De kunst van het eromheen lullen

ONDERWERPEN: OPSTAPPEN OPSTELTEN EN TEEVEN (VVD) - LIEGEN

 

Communiceren soms zinloos en overbodig

Ik heb een hekel aan arrogantie en daarom spijt het mij oprecht te bekennen dat ik soms van die momenten heb dat ik iets zie en denk van ben ik nou zo slim of is iedereen zo dom? Of doet iedereen zo dom, maar ziet iedereen gewoon hetzelfde als ik? En als dat inderdaad zo is dan rest nog de interessante vraag waarom iedereen zich dan in godsnaam zo voor de domme aan het houden is, want ik volg het even niet.
Soms vind ik communiceren enorm zinloos en overbodig. En dan met name op van die momenten waarop er heel veel tijd wordt gestoken in het doorpraten over zaken waarbij het - in elk geval voor mij - al meteen duidelijk is hoe de vork in de steel zit.
Een goed voorbeeld om te illustreren wat ik bedoel, is het opstappen van de twee vermaarde VVD- politici, minister Ivo Opstelten en staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie in verband met het “niet juist informeren” van de Tweede Kamer over een in 2001 gesloten deal tussen Justitie en topcrimineel Cees H.


De essentie van het verhaal

Normaal zou ik de lezer nu eerst achtergrondinformatie en vooral feiten geven over wat er precies gebeurd is, maar in dit geval vind ik dat veel te onbenullig omdat het alleen maar afleidt van de essentie van het verhaal. Je kunt er namelijk lang of kort over praten maar die essentie is zo simpel als wat: Fred Teeven heeft gelogen en Ivo Opstelten heeft gelogen en helaas voor hen is dat nu uitgekomen en moeten ze opstappen.
Binnen de politiek geldt nu eenmaal de ongeschreven wet dat als je over belangrijke zaken hardop liegt tegenover de Tweede Kamer en men komt daar achter dat je dan de politieke consequenties zult moeten aanvaarden. Anders gezegd: je moet opstappen. Om deze reden zagen de heren Opstelten en Teeven geen andere keus dan hun ontslag in te dienen.
Wat mij betreft zou het voor Opstelten en Teeven het meest voor de hand hebben gelegen dat ze beiden hun ontslag hadden toegelicht met de mededeling dat het hun speet dat ze hadden gelogen, desnoods met de toevoeging dat ze het niet zo bedoeld hadden en dat er een goede reden voor was bla, bla, bla.


Geen spoor van zelfkritiek

Natuurlijk gebeurde dit niet. Opstelten is niet voor niets een politicus pur sang en dus kwam er zo’n typische nietszeggende politieke verklaring waarin veel werd gepraat maar niets werd gezegd. De kunst van het eromheen lullen. Een kunst gebaseerd op hypocrisie waarmee je het in de politiek heel ver kunt schoppen en Teevens de reden waarom ik nooit politicus kan worden.
Dat er in zijn verklaring geen spoor van zelfkritiek te bespeuren viel, mag geen verassing genoemd worden want Opstelten zelf trof natuurlijk geen enkele blaam. De verklaring van Teeven was nóg mooier: hij had eigenlijk alleen maar zijn ontslag ingediend omdat de minister dat had gedaan en hij besefte dat dan hetzelfde van hem werd verwacht. Aan zijn houding was duidelijk te zien dat hij het er totaal niet mee eens was, want hij had toch niets fout gedaan?
Geweldig, wat een schijnheilige wanvertoning. Maar het allerergste van alles vind ik nog wel om te zien wat er daarna allemaal gebeurde. In alle talkshows begon iedereen druk met elkaar te praten en analyseren over wat er nou precies was gebeurd en hoe dit toch zover had kunnen komen. Alsof we met allemaal randdebielen te maken hebben die niet begrijpen dat Opstelten en Teeven gewoon hebben gelogen. Je kunt nog zo lang als je wilt woorden als liegen, bedriegen of jokken blijven ontwijken en daarvoor in de plaats mooie andere termen gebruiken als “niet juist informeren” of “meer ontsluiten van informatie” et cetera, maar dat verandert helemaal niets aan het feit dat de heren gewoon hebben gelogen, punt. 


Zoeken naar alternatieve verklaringen

Dus waarom zo lang het beestje niet bij de naam willen noemen en hierover door blijven praten als de zaak zo klaar is als een klontje? Komt dat omdat al die mensen het dan toch echt gewoon niet zien of heeft het er wellicht mee te maken dat sowieso veel mensen geneigd zijn om te liegen maar ze dit liever niet zo willen noemen. Waardoor ze ook in het geval van Opstelten en Teeven best bereid zijn om mee te helpen zoeken naar alternatieve verklaringen.
Net als vrijwel elk soort gedrag van de mens, is ook het gedrag van Opstelten en Teeven simpel te verklaren. Hoe meer mensen geneigd zijn om te liegen, hoe minder zelfkritiek ze zullen hebben en des te minder ze weer geneigd zullen zijn om toe te geven dat ze hebben gelogen op een moment dat het uitkomt. Mensen met veel zelfkritiek zullen veel minder geneigd zijn om te liegen aangezien die zich kwetsbaar durven op te stellen waardoor ze er niet zoveel moeite mee zullen hebben om toe te geven als ze een keer iets fout hebben gedaan. 


Zelfberschermingmechanisme

Liegen komt vrijwel altijd (leugens om eigen bestwil uitgezonderd) voort vanuit het ego: je hebt iets gedaan waarvan je weet dat veel anderen dat zullen afkeuren of waarvoor je je zelf wellicht schaamt en daarom ben je maar niet eerlijk naar je omgeving om er zelf beter uit te komen. Het is niets meer en niets minder dan een zelfbeschermingmechanisme. Maar overigens wel een  onlogisch zelfbeschermingmechanisme, aangezien je met het erkennen van leugens naar je omgeving toe er op de lange duur alleen maar beter uit zult komen. Kijk bijvoorbeeld maar naar voormalig president van de Verenigde Staten Bill Clinton die populairder werd toen hij eenmaal erkende dat hij zich had laten pijpen door een stagiaire. Nee, gelukkig (excusez le mot) lul ik nergens omheen en noem ik de beestjes graag bij hun naam.
 

Kleine kleuters

Ach, politici zijn soms net kleine kleuters. Waarschijnlijk waren Ivootje en Fredje vroeger al van die deugnieten die met de koekkruimels  nog in hun mondhoeken tegenover hun moeder verklaarden dat ze echt niet aan de koektrommel hadden gezeten. “Mama, je bent echt niet juist geïnformeerd!”

Tonko

 

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.




 

zondag 1 maart 2015

182. COLUMN SPOCK, DOOD LEONARD NIMOY, FILOSOFIE STAR TREK, GENE RODDENBERRY, VULCANS EN DE FILOSOFIE VAN DE STOÏCIJNEN, EMOTIES BEHEERSEN TEN GUNSTE VAN RATIO EN LOGICA: Live long and prosper!

DOOD SPOCK / LEONARD NIMOY - FILOSOFIE STAR TREK

 
“Live long and prosper!”
 
En dat deed Leonard Nimoy.
 

Ach, gossie moment

Eergisteren was het weer eens tijd voor een “Ach, gossie” moment. Ditmaal bij het horen van het nieuws van het overlijden van Mister Spock: Leonard Nimoy.
Niet dat ik zoals Sheldon uit The Big Bang Theory₁ een echte Trekkie (diehard Star Trek-fan) ben, maar aansluitend op mijn column over favoriete films behoort “Star Trek” wel tot mijn favoriete TV-series ooit. Als klein jongetje werd ik al gegrepen door de mysteries van het heelal en dus was een serie als Star Trek natuurlijk geweldig opwindend.
Vorig jaar heb ik vanuit jeugdsentiment alle 79 afleveringen uit de originele serie weer eens teruggezien. Niet dat ik ze destijds ook allemaal had gezien. Van mijn ouders mocht ik niet eens naar Star Trek kijken omdat ze zagen dat ik het best wel eng vond en ze mij er nog te jong voor vonden. Wat het allemaal natuurlijk alleen maar des te spannender maakte om Star Trek toch stiekem proberen te kijken, wat ik dan ook deed. Bijvoorbeeld bij een vriendinnetje waar het wel mocht.
 

Papier-maché

Vanzelfsprekend moest ik lachen toen ik de serie vorig jaar terugkeek. Wat ik destijds eng vond waren monsters gemaakt van papier-maché te midden van kartonnen decors, maar afgezet tegen die tijd en mijn jonge leeftijd toen maakte het een enorme indruk op me. Zelfs nu vind ik de Star Trek-afleveringen nog steeds leuk om naar te kijken.
 

Eén echte held in Star Trek

Voor mij, en voor velen met mij, was er natuurlijk maar één echte held in de serie. Nee niet de temperamentvolle kapitein James T. Kirk of de cynische dokter Leonard McCoy (“Bones”), maar de sympathieke, beschaafde, droge en o zo logische mister Spock. De half-mens (moeder) / half-Vulcan (vader) met zijn puntoortjes en zijn vermogen om met een klein greepje in de nek tegenstanders bewusteloos te doen neervallen.
 

Filosofie achter Star Trek (Gene Roddenberry)

Het mooie aan Star Trek is dat het niet zomaar een of ander sciencefictionserietje is dat ze destijds in elkaar hebben geflanst en dat toevallig een succes werd. Over alles in de serie is goed nagedacht.
Brein achter de filosofie achter Star Trek was zijn bedenker: de Amerikaanse humanist en sciencefictionschrijver Gene Roddenberry.
Om te beginnen wilde Roddenberry een serie die zich afspeelde in een utopische samenleving waarin geen onderscheid werd gemaakt tussen rassen en sekse en wereldproblemen als honger en armoede niet meer bestonden. Om deze reden had de vaste bemanning van ruimteschip Enterprise ook bewust een gemengde afkomst: behalve de Amerikanen Kirk en McCoy en de half-Vulcan Spock had je verder nog een Aziaat (Sulu), een donkere/zwarte vrouw/negerin (Uhuru - ik heb in deze tijd het gevoel dat welk woord ik ook gebruik ik toch wel weer voor racist zal worden uitgemaakt), een Schot (Scotty van “Beam me up, Scotty”) en een Rus (Chekov).
 

Eerste interraciale kus op TV

Dat klinkt voor deze tijd misschien niet bijzonder, maar voor die tijd was dat het zeker wel. In de jaren dat de serie speelde (1966-1968) tierde de Koude Oorlog nog welig en was rassensegregatie in de Verenigde Staten nog heel normaal. Hoe vernieuwend, grensverleggend en baanbrekend Star Trek was, blijkt ook uit het feit dat een kus tussen kapitein Kirk en luitenant Uhura beschouwd wordt als de eerste interraciale kus op televisie.


Filosofie achter Spock en de Vulcans

Nog interessanter vind ik echter de (letterlijke) filosofie achter het personage waar deze column over gaat: mister Spock. Wie de serie en Spock wel kent maar niet de achtergrond van het verhaal, veronderstelt waarschijnlijk dat Vulcans als Spock koude, emotieloze wezens zijn die alleen maar vanuit hun ratio kunnen handelen. Maar dat klopt niet.
In de wereld van Star Trek leven de bewoners van de planeet Vulcan al duizenden jaren in vrede en voorspoed, maar dat was niet altijd zo. Voor die tijd waren de Vulcans namelijk een extreem emotioneel en gewelddadig volk dat om deze reden zelfs dreigde uit te sterven.
 

Vulcan Filosoof Surak

Om dit te voorkomen, bedacht een Vulcaanse filosoof genaamd Surak een wijs plan. Volgens Surak was de oorzaak van het probleem van de Vulcans hun onvermogen om controle te hebben over hun emoties. Om te overleven moesten de Vulcans zichzelf een strenge geestelijke discipline zien eigen te maken waarmee ze hun emoties leerden beheersen en onderdrukken. Door deze op logica en rationaliteit gestoelde werkwijze in de samenleving te institutionaliseren kon een stabiele situatie worden bereikt waarin vrede en voorspoed floreerden. En aldus geschiedde.
 

Filosofie Vulcans tegenover filosofie Stoa

Het verhaal van de Vulcans heeft een duidelijk raakvlak met de filosofie van de Stoa of het Stoïcisme, de Griekse stroming die ongeveer 300 jaar voor Christus door Zeno van Citium werd opgericht. De stoïcijnen waren de eerste deterministen: ze waren ervan overtuigd dat alles voorbestemd was en met een reden gebeurde en dat zaken als toeval en een vrije wil dus niet bestonden. Je kon daarom maar beter je levenslot aanvaarden dan je ertegen te verzetten. Een goed leven betekende voor de Stoa een deugdzaam leven waarin men zich weigerde te laten leiden door gevoelens omdat gevoelens alleen maar een goed oordeel in de weg stonden.
Enkele voorbeelden in Star Trek maken de overeenkomsten tussen de Vulcans en de Stoa treffend duidelijk. Zo verklaarde de Stoïcijnse filosoof Epictetus (± 50 - 130) ooit: “Er is slechts één weg naar geluk en dat is op te houden met je zorgen maken over dingen waar je geen invloed op hebt.” In Star Trek wordt melding gemaakt van een bekend Vulcaans gezegde dat luidt: “In accepting the inevitable, one finds peace.”
Zowel de stoïcijnen als de Vulcans benadrukken de essentie van het uitschakelen van emoties op momenten dat je in een situatie bent die je toch niet kan controleren of veranderen. De Vulcaanse filosofie gaat altijd uit van het kiezen van het pad dat het meest logisch is: “Logic is the cement of our civilization, with which we ascend from chaos, using reason as our guide.”
De Stoïcijnse filosoof Seneca (± 4 v. Chr. - 65 n. Chr.) merkte over de emotie woede ooit het volgende op: “Anger, if not restrained, is frequently more hurtful to us than the injury that provokes it.” Spock kwam in Star Trek met een mooie variant hierop: “However, I have noted, that the ‘healthy’ release of emotion is frequently very unhealthy for those closest to you.”
 

Pinokkio

Uiteraard was Vulcan Spock als half-mens ook zeer gefascineerd door de menselijke emoties waarvan je kunt stellen dat deze in de serie goed gepersonificeerd werden in de vorm van de temperamentvolle kapitein Kirk. Opvolger van Spock in de latere Star Trek-serie “The Next Generation” werd trouwens de androïde Data, een robot die ervan droomde op een dag een echt mens met echte emoties te zijn. Net zoals Pinokkio en net zoals de robot David in een van mijn favoriete films, Artificial Intelligence, (2001 - zie ook column 180).
 

Meest wijze wezen

Prachtig als je ziet hoe, zonder dat de gemiddelde kijker het beseft, filosofie in de beroemdste sciencefictionserie verweven zit. Persoonlijk ben ik overigens absoluut geen aanhanger van welke vorm van determinisme ook en ben ik juist heilig overtuigd van de grote rol van toeval in het leven. Maar als het gaat om het belang van het gebruik van ratio en logica in het nemen van de juiste beslissingen en het handhaven van vrede kun je mij noteren als een groot fan van de Stoa.
Voor mij was Spock veruit het meest wijze wezen in de serie. Ook privé bleek Leonard Nimoy een wijs mens te zijn getuige onderstaande filosofische citaten van hem én Spock.
Ik weet niet waar Spock/Nimoy nu is, maar wellicht doet hij nu eindelijk wat hij altijd al zo graag wilde:

“to explore strange new worlds, to seek out new life and new civilizations, to boldly go where no man has gone before.”
 

Tonko

 

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.


₁ Zeker nu vind ik het heel jammer dat Leonard Nimoy nooit een gastoptreden in The Big Bang Theory heeft gehad. Wel sprak Nimoy in een aflevering de stem in van een Spock-pop die Sheldon van Penny had gekregen.
 
Mooie citaten:
 
“Once you have eliminated the impossible, whatever remains, however improbable, must be the truth."
“Without followers, evil cannot spread."
“Insufficient facts always invite danger.”
“The needs of the many outweigh the needs of the few, or the one.”
“Change is the essential process of all existence."
“I have never understood the female capacity to avoid a direct answer to any question.”


(Spock)
 
“Logic is the beginning of wisdom, not the end."
“The miracle is this: the more we share the more we have."
 
(Leonard Nimoy)
 
Voor bonuspunten nog het volgende citaat. Ik hoor graag van degene die weet van wie dit citaat afkomstig is:

“Een wijs mens is geen gevoelsmens, een wijs mens is een mens die het vermogen heeft om door middel van zijn logisch verstand controle te hebben over zijn gevoelens en ego
en deze daar waar nodig te onderdrukken, te beheersen of uit te schakelen als dat het algemeen belang dient. Dát is echte wijsheid.”

Mister Spoc (Leonard Nimoy)