zaterdag 30 juni 2018

299. Column over vriendschap opzeggen per app: (hoog) gevoeligheid is een bitch

Onderwerp: opzeggen vriendschap - privé

 

Anno 2018 zeg je een vriendschap op per app

Kort geleden kreeg ik een whatsapp van een goede vriend van vroeger waarin hij zeg maar onze vriendschap opzegde. Hij gaat mee met zijn tijd. Als je vroeger geen zin meer had in een vriendschap of relatie maar je had het lef niet om dat direct face-to-face te zeggen, dan stuurde je een brief. Anno 2018 zeg je een vriendschap op per app. Dat is binnen een paar minuten gepiept en wel zo efficiënt. Lang leve de techniek!
 

Zo gaan die dingen soms

Ondanks dat het natuurlijk niet leuk was om te lezen, was ik niet verbaasd. De vriend had jarenlang niets meer van zich laten horen en op een aantal appjes (!) van mij in de afgelopen jaren had hij niet gereageerd. Dat hij zich nu gedwongen voelde om die opzeggingsapp te sturen, kwam doordat ik had besloten hem nog één keer te bellen. Met slechts één doel: ik wilde direct uit zijn mond horen waarom hij mij die laatste jaren had genegeerd.
Het doel werd niet bereikt. Uit zijn mond heb ik de reden niet gehoord. Toen ik belde zat hij in de auto en nam hij duidelijk op zonder het besef dat ik het was. Geschrokken mompelde hij snel dat het nu niet uitkwam en dat hij me zou terugbellen. Dat hij loog, hoorde ik meteen. Een paar uur later ontving ik zijn app waarin hij als eerste meldde dat het hem verbaasde dat ik hem had gebeld.
Vervolgens schreef hij dat hij niet meer de behoefte voelde om ons contact te onderhouden omdat verre vriendschappen (ik woon in Amstelveen, hij in Gelderland) voor hem niet meer werkten. We waren van elkaar verwijderd geraakt en dat was oké voor hem. “Zo gaan die dingen soms.” Wel excuseerde hij zich voor het feit dat hij daarin naar mij toe niet eerder duidelijk was geweest (een understatement). Hij sloot af met “Ik koester de leuke herinneringen uit het verleden en wens jou en je familie het allerbeste toe. Maak er iets moois van.”
 

Gevoeliger en dus ook kwetsbaarder

Op zich was het best een vriendelijke app natuurlijk. Maar toch voelde ik mij zeer gekwetst. Ik kon die nacht moeilijk slapen en droomde zelfs dat ik moest huilen omdat hij onze vriendschap had beëindigd. Je kunt er lang of kort over praten, maar in feite krijg je met zo’n app te horen dat iemand jou niet de moeite waard vindt om nog contact mee te blijven onderhouden en zo’n afwijzing doet pijn.
Toch is er ook een andere kant van het verhaal. Een kant waarbij ik besef dat de reden dat dit mij zo raakt een boel zegt over mij. Om te beginnen bevestigt het iets wat ik al lang weet: dat ik vergeleken met de meeste mensen om mij heen veel gevoeliger ben en dus automatisch ook kwetsbaarder.

Ik baal gigantisch van die gevoeligheid. Of om in termen van nu te spreken: voor mij is (hoog) gevoeligheid een bitch. Gevoeligheid mag dan zeker mooie kanten hebben, maar uiteindelijk werkt het veel meer tegen me dan voor me.
Zo ben ik mede door mijn hoge gevoeligheid veel idealistischer en romantischer dan een gemiddeld persoon waardoor ik bijvoorbeeld op het gebied van relaties en vriendschappen vaak veel te hoge verwachtingen heb. En wie (te) hoge verwachtingen heeft, maakt vanzelf een grotere kans om teleurgesteld te raken en dat is kut.
 

De ze-komen-en-ze-gaan regel voor menselijke relaties

Als je mijn gevoeligheid voor het gemak even weglaat, is nuchter bekeken wat er met de vriendschap met deze vriend is gebeurd echter volstrekt normaal. Wat voor alle menselijke relaties geldt, geldt dus ook voor vriendschappen: ze komen en ze gaan. Ik las dat een volwassen vriendschap gemiddeld zeven jaar duurt en dat het aantal vriendschappen dat een volwassene gedurende zijn leven heeft gemiddeld ongeveer gelijk blijft. Alleen wíe die vrienden zijn, verandert dus in de loop der tijd.
Waarmee ik overigens niet wil zeggen dat dit patroon voor alle vriendschappen geldt en dat vriendschappen “voor het leven” dus per definitie een illusie zijn. Net als dat er hele goede huwelijken voorkomen waarin men gelukkig bij elkaar blijft tot de dood hen scheidt, bestaan er ook hele goede “levenslange” vriendschapen. Maar het zijn wel de uitzonderingen op de ze-komen-en-ze-gaan regel voor menselijke relaties. En je mag je zeer gelukkig en bevoorrecht voelen als je ze hebt (gehad). Al kun je je afvragen in hoeverre geluk hier een factor is. Als je zelf trouw en loyaal bent en je zoekt goed naar trouwe en loyale vrienden dan is de kans op levenslange vriendschappen vanzelf natuurlijk een stuk groter. Oftewel, wellicht zoek ik gewoon niet goed genoeg...  
 

Mijn God wat hebben wij wat afgelachen

Natuurlijk ben ik niet achterlijk en was ik al lang op de hoogte van de relativiteit van het begrip vriendschap. En natuurlijk wist ik al lang dat het negeergedrag van mijn vriend erop wees dat onze vriendschap wat hem betreft ten einde was.
Wederom nuchter bekeken heeft een mens fases in zijn leven waarin hij bepaalde vrienden heeft. Eenmaal als die vriendschappen in die fases over het hoogtepunt heen zijn en men terecht is gekomen in een andere levensfase verdwijnen veel van die oude vriendschappen om te worden vervangen door nieuwe.
Ook mijn vriendschap met deze vriend speelde zich af in een bepaalde levensfase en wel in een hele duidelijke afgebakende waarin op dat moment onze levens behoorlijk synchroon liepen. In deze fase kwamen hij en ik tegelijkertijd op een nieuwe tennisclub waar wij elkaar én onze toekomstige vrouwen zouden leren kennen. In de jaren die volgden trouwden we allebei, kregen we allebei drie kinderen en zouden we allebei uiteindelijk ook weer scheiden.
Het moge duidelijk zijn dat in deze periode van ruim tien jaar onze vriendschap op het hoogtepunt zat. Waarbij ook ik de herinneringen zal koesteren aan de ellenlange gesprekken die wij met elkaar hebben gevoerd over het wel en wee van onze relaties met onze lastige kinderen en nog veel irritantere vrouwen en over onze worstelingen met werk. Mijn God, wat hebben wij met onze vergelijkbare ironische en cynische humor wat afgelachen over onze levens.
Onvermijdelijk volgde na onze scheidingen echter de fase waarin ook onze vriendschap vrij vlot bergafwaarts ging. Mede ook omdat hij naar Gelderland verhuisde en heel snel een nieuwe baan én vriendin kreeg. Een vriendin die ik tot op de dag van vandaag overigens nooit heb gezien, wat ook “nogal” veelzeggend is…
 

Hints geven

Uiteraard had ik de laatste jaren hetzelfde kunnen doen wat hij ook heeft gedaan: onze vriendschap vanzelf laten verwateren (niet voor niets de meest gebruikte methode om vriendschappen te beëindigen). Waarbij niets doen en negeren de beste tactiek of "hint" is. Dat mijn vriend in de app zijn verbazing uitsprak over het feit dat ik hem had gebeld, kwam enkel voort uit zijn veronderstelling dat ik zijn “hints” in de vorm van het negeren van mijn appjes inmiddels wel had opgepikt.
Maar daarmee komen we op een groot verschil tussen hem en mij. Ik kan en wil dat niet; een eens zo goede vriendschap vanzelf laten verwateren en doodbloeden. Ten eerste vanwege het simpele feit dat ik zulk gedrag onaardig, bot en respectloos vind en ik van mening ben dat een goede vriend zoiets niet verdient. En ik dus ook niet door mijn vriend in dit geval. Zeker als je bedenkt dat wij ooit echt beste vrienden waren en hij notabene mijn getuige was geweest op mijn huwelijk. Heb dan gewoon het lef om direct tegen mij te zijn in plaats van me compleet te negeren (voor mij het toppunt van respectloosheid) en erop te vertrouwen dat ik de “hints” wel begrijp. Waarbij de ironie wil dat ik moet denken aan de vele keren dat wij samen hard hebben moeten lachen om dat typische vrouwengedrag om richting mannen niet direct te communiceren maar in plaats daarvan maar hints te geven en boos te worden als die niet worden opgepikt…
Toch heeft zijn botte gedrag mij absoluut niet verbaasd. Daarvoor ken ik hem te goed. Mijn vriend zal bijvoorbeeld niet bekend staan als de meest attente en empathische man op deze wereld. Mede doordat hij enorm grillig is. Grillig in die zin dat hij een type is dat vrij snel verveeld raakt en dan weer wat anders en nieuws wil. Ironisch genoeg herken ik dit, althans tot op een zekere hoogte. Daar waar ik dit net als hij enorm op werkgebied heb, heeft hij het ook bij menselijke relaties. En daarin verschil ik van hem.

Als ik met iemand een goede band heb gehad en er is verder niets extreems gebeurd waardoor ik anders over die persoon ben gaan denken, dan blijf ik altijd oprecht nieuwsgierig en geïnteresseerd in hoe het verder met hem of haar gaat in het leven. Ongeacht of ik in een andere levensfase terecht ben gekomen, ongeacht of onze vriendschap over het hoogtepunt heen is en ongeacht het besef dat het natuurlijk nooit meer zo zal worden als dat het ooit was. Daar waar ik de afgelopen jaren me nog regelmatig heb afgevraagd hoe het met mijn vriend en zijn kinderen gaat, weet ik vrijwel zeker dat hij dat andersom niet zal hebben gedaan.
En ter verduidelijking: tussen die vriend en mij is nooit een vervelend incident of een ruzie geweest wat een reden zou kunnen zijn om onze vriendschap te beëindigen. Toen we elkaar een jaar of vier geleden voor het laatst face-to-face zagen, was het naar mijn weten gewoon gezellig en spraken we na afloop zelfs het voornemen uit om elkaar voortaan in elk geval eens per jaar te zien om bij te kletsen.
 

Ingebouwde overlevingsstrategie

Het doet me allemaal opnieuw denken aan de drie soorten vriendschappen waar Aristoteles ruim 2300 jaar geleden al over sprak (zie column 172): je hebt vrienden met een nut, vrienden waarmee je hobby’s deelt en “last but not least” de échte vrienden (ik vermoed dat de eerste twee groepen zeker 95% van alle vriendschappen bevatten). En in tegenstelling tot de meeste mensen om mij heen ben en blijf ik – gevoelige romanticus die ik ben - eigenlijk alleen maar geïnteresseerd in échte vrienden. Waarbij ik goed besef dat dat vaak niet wederzijds is, zoals ik in dit geval ook kan constateren dat mijn vriend mij andersom zag als een vriend met een nut: in een bepaalde fase van je leven heb je gewoon een vriend nodig en in een andere fase heb je om uiteenlopende redenen (andere woonomgeving, andere baan, andere relatie etc.) weer een andere vriend nodig en stap je over. Net als dat je soms overstapt op een nieuw telefoonabonnement.
Al eerder constateerde ik dat de meeste mensen net als mijn vriend op het gebied van menselijke relaties veel flexibeler en praktischer ingesteld zijn dan ik. Vermoedelijk gaat het hier om een soort van ingebouwde overlevingsstrategie waardoor deze mensen heel makkelijk in staat zijn om in te springen op veranderende omstandigheden. Iets wat handig is om je te redden in deze best wel harde maatschappij.
Misschien verrassend, maar ik benijd dit soort mensen enorm. Ik ben er zelf namelijk van overtuigd dat van al mijn eigenaardigheden en afwijkingen (extreem nadenken en analyseren, extreem rechtvaardigheidsgevoel, non-conformistisch etc.) vooral mijn hoge gevoeligheid ervoor zorgt dat ik moeite heb met het aangaan én loslaten van menselijke relaties. Waarbij dan weer het voordeel is dat als ik eenmaal een relatie aanga ik veel trouwer en loyaler ben dan een gemiddeld persoon. Maar als ik alle voordelen afzet tegen de nadelen blijf ik bij mijn eerder genoemde conclusie: (hoog) gevoeligheid is een bitch.
 

Mooie anekdote

Voor het geval de vriend denkt dat hij nu van mij af is, heeft hij het overigens mis. Ervan uitgaande dat ik - de vriend is tien jaar jonger dan ik - eerder dood zal gaan dan hij zal ik ervoor zorgen dat mijn kinderen hem tegen die tijd uitnodigen voor mijn crematie. Logisch want hij zal altijd behoren tot het selecte groepje goede vrienden(innen) dat ik heb gehad.
Ik vertrouw erop dat hij op dat moment puttende uit de gekoesterde herinneringen aan mij een mooie anekdote zal vertellen. Maar wel eentje met humor graag! Bijvoorbeeld zoals John Cleese deed op de begrafenis van zijn Monty Python vriend Graham Chapman in 1989: “Good riddance to him, the freeloading bastard! I hope he fries.”
 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.