zaterdag 31 augustus 2013

94. COLUMN SYRIË, GIFGASAANVAL, IETS VOOR WAARHEID AANNEMEN WAT NIET WAAR IS, RAMBAM (VARA), WAG THE DOG, ACTUALITEIT: Het toppunt van cynisme

ONDERWERPEN: GIFGASAANVAL SYRIË - TOPPUNT CYNISME - RAMBAM 

 

Bittere waarheid

Iedereen kent wel van die moppen van “Wat is het toppunt van geduld? Op je kop gaan staan en wachten tot je sokken afzakken.” Ik weet niet of er een dergelijke variant bestaat met het onderwerp cynisme, maar ik kan er wel een paar bedenken. Alleen zou ik het dan geen mop willen noemen, maar meer bittere waarheid: wat is het toppunt van cynisme? Beelden uit Syrië zien van dode mannen, vrouwen en kinderen na een gifgasaanval en denken dat het allemaal in scène is gezet om “de vijand” in een kwaad daglicht te stellen.
Ondanks dat inmiddels duidelijk lijkt dat er in Syrië daadwerkelijk een gifgasaanval heeft plaatsgevonden waarbij veel onschuldige burgers zijn gedood, klonken in de media veel wantrouwige geluiden toen vorige week de eerste beelden opdoken. De getoonde lijken zouden geen tekenen van gifgas vertonen. Deze "dode" mensen leken rustig te slapen terwijl je krampachtige uitdrukkingen zou verwachten na hun doodstrijd tegen het gas; het schuim uit de mond van slachtoffers was wel erg wit en zou meer geel en bruin moeten zijn, Assad zou aan de winnende hand zijn dus zou een gifgasaanval wel heel dom en onlogisch zijn etc.
Hoe vreselijk het ook is dat mensen zo cynisch denken, is het wel begrijpelijk. We leven tenslotte in een tijd waarin de macht van de media zo groot is dat je je kunt afvragen hoe vaak het voorkomt dat je iets uit het nieuws voor waarheid aanneemt wat helemaal niet waar blijkt te zijn. Ik vrees dat je het antwoord op deze vraag liever niet wilt weten, omdat je dan pas beseft hoe erg je wordt beetgenomen waar je bij staat.
 

Rambam

Ik zag ooit een uitzending van Rambam, een programma van de VARA waarin de makers “op creatieve en soms komische wijze zaken aanpakken die volgens hen niet kloppen of onrechtvaardig zijn”.
De redactie had zich voorgenomen om een aantal nieuwsitems te verzinnen en deze via de media te verspreiden om te zien of ze, zonder verdere verificatie en journalistieke hoor en wederhoor, werden overgenomen. Tot hun grote verbazing lukte dat wonderwel en kon de televisiekijker binnen no time genieten van nieuwtjes die van A tot Z uit de duim waren gezogen maar nu opeens als feit werden gepresenteerd.
Toegegeven, het ging hier slechts om triviale verzinsels en niet om serieuze politieke onderwerpen. Maar vervang de jongelui van de redactie van Rambam door een groep gehaaide spindoctors van een of andere kwaadaardige dictator (een pleonasme) en het in scène zetten van een gifgasaanval lijkt opeens niet meer zo vergezocht.
 

Wag the Dog

Al in 1997 maakte regisseur Barry Levinson de satirische film “Wag the Dog” waarin Robert de Niro als spindoctor de hulp inroept van een filmproducent (Dustin Hoffman) om voor de Amerikaanse president, die in een seksschandaal verwikkeld zit, een oorlog te verzinnen met een fictieve vijand zodat het publiek wordt afgeleid.
Nou zal ik niet beweren dat ik zo’n idiote complottheoriefreak ben die bijvoorbeeld gelooft dat de maanlanding in 1969 nooit heeft plaatsgevonden en dat dat allemaal in een studio in scène was gezet om de Russen een hak te zetten. Maar ik geloof wel dat de mens op het gebied van leugens, bedrog en manipulatie tot veel in staat is.
 

Het toppunt van hypocrisie

Wellicht zal de toekomst uitwijzen wat de waarheid is geweest rondom de gifgasaanval in Syrië, maar ik waag te betwijfelen of we bij dit soort complexe politieke gebeurtenissen ooit zullen weten wat er precies heeft plaatsgevonden. Ik vind het al triest en cynisch genoeg om te constateren dat je in deze wereld gerust onschuldige burgers kunt doden op een “normale” manier zo lang als je dat maar niet doet met behulp van chemische wapens. Want dan ga je blijkbaar pas over de grens en ontstaat er onder de internationale gemeenschap enorme verontwaardiging.
Wat is het toppunt van cynisme? Ik ken er nog een, al is die misschien meer het toppunt van hypocrisie: aan dictatoriale landen grondstoffen leveren die nodig zijn voor het maken van chemische wapens en er flink geld aan verdienen en dan vervolgens deze landen als straf bombarderen op het moment dat ze die chemische wapens gebruiken. Echt "lachen", maar helaas iets wat allesbehalve ondenkbaar is als je kijkt naar waargebeurde voorvallen uit het verleden. Kijk maar eens naar de rol van de Verenigde Staten en ook die van de Nederlandse zakenman Frans van Anraat bij de gifgasaanval van Saddam Hoessein in 1988 op de Koerden in de Iraakse stad Halabja.
 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.