62. COLUMN SPORTMENTALITEIT, DARTS: The Power vs. Barney

ONDERWERPEN: MENTALITEIT IN SPORT - WK DARTEN

Darten is pure topsport

Zet me in een kroeg, geef me een paar pilsjes, omring me met een grote groep luidruchtige mensen met bierbuiken en tatoeages en ik voel me doodongelukkig. Toch heb ik met plezier het WK darts₁ gevolgd waar de Engelsman Phil “The Power” Taylor voor de zestiende (!) keer won.
Behalve dat ik van sport en spel houd, ben ik zeer geïnteresseerd in (sport) psychologie. Ondanks dat je je met al die bierbuiken natuurlijk mag afvragen of darten een echte (fysieke) sport is, is er kijkend naar het mentale aspect maar één conclusie mogelijk: darten is pure topsport.
Ik kan in elk geval niet zo snel een andere sport bedenken waar mentale weerbaarheid, concentratie, wedstrijdspanning, doorzettingsvermogen en faalangst zo’n grote rol spelen als bij darten. Kijk naar een topdartwedstrijd, observeer de spelers en het verloop van de game en je begrijpt precies wat ik bedoel.

Mentale coach

Het draait bij darten om zulke kleine details dat je gerust kunt stellen dat winst en verlies voor een groot deel bepaald worden door de vraag wie uiteindelijk mentaal het sterkst is. Vergelijk bijvoorbeeld Phil Taylor met onze eigen topdarter Raymond van Barneveld en je begrijpt meteen waar het enorme verschil in behaalde titels in zit.
Beiden zijn natuurtalenten en beiden beheersen het pijltjes gooien als geen ander, maar het is aan het eind toch gewoon de mentaliteit die de doorslag geeft. Daar waar “The Power” onder alle omstandigheden onverstoord en zelfverzekerd mentaal zijn koppie erbij houdt, is “Barney” de eeuwige twijfelaar. De man die als de pijltjes even niet lekker vallen aan alles en iedereen gaat twijfelen, maar vooral in de eerste plaats aan zichzelf. De man ook die om deze reden niet zonder een mentale coach kan.

En toen ging het mis

Dat ik dit soort types₂ snel herken, is niet vreemd: ik ben er zelf ook een. Zonder over hetzelfde natuurtalent te beschikken als Barney heb ik op mijn eigen bescheiden niveau met tennis gekampt heb met vergelijkbare twijfels door een vergelijkbare persoonlijkheid.
Onbewust van mijn talent speelde en won ik als jonge knul lekker mijn partijtjes en toernooien. Pas toen ik via de niveaus  D en C opklom tot B-niveau veranderde er wat. Opeens werd winnen niet meer zo’n vanzelfsprekendheid, moest ik er echt voor vechten en werd er een beroep gedaan op iets compleet nieuws voor mij: mijn mentaliteit. En toen ging het mis. De spontaniteit verdween, ik begon opeens na te denken en ging mijn spel veranderen omdat de anderen “er beter uit zagen” dan ik.
Nooit meer heb ik uit mijn talent gehaald wat er in zat; puur en alleen door mijn mentale tekortkomingen.

De gespierde spijker 

Ik las ooit een interview met voormalig topschaatser Falko Zandstra met precies een zelfde soort verhaal. Net als Barney was Zandstra een natuurtalent. “De gespierde spijker”₃ won als junior en beginnend senior ogenschijnlijk moeiteloos diverse toernooien, waaronder één wereld- en twee Europese titels. Totdat de concurrentie dichterbij kwam en Zandstra gedwongen werd om echt te gaan vechten voor zijn eerste plaats. Daar waar hij eerst lekker zijn rondjes schaatste, niet op of om keek en over de finish wel vernam wat zijn (winnende) tijd geworden was, begon Zandstra nu opeens zijn rondetijden en tegenstanders in de gaten te houden en ging hij over van alles en nog wat nadenken.
Overbodig te zeggen dat het nooit meer goed gekomen is met Zandstra. Andere mannen haalden hem letterlijk en figuurlijk in, aangevoerd door de minder talentvolle maar mentaal veel sterkere Rintje Ritsma.

Moraal van het verhaal

Moraal van het verhaal: blijf vertrouwen op je spontaniteit, gevoel en intuïtie anders kan het het begin van het einde zijn. Een tweede moraal: voor de top moet je, vooral mentaal, keihard zijn. In de eerste plaats voor jezelf, maar ook voor de concurrenten om je heen.
Van sommige mensen wordt wel eens gezegd dat ze te lief zijn voor de top en dat geloof ik helemaal. Barney zal door zijn gecompliceerde karakter nooit in de buurt komen van de prestaties van Phil Taylor. Maar behalve dat dat voor alle topdarters geldt, kan hij zich getroosten met de gedachte dat dit hem als mens juist sympathieker maakt.
Taylor weigerde Van Barneveld na afloop van de halve finale van het WK een hand te geven, omdat deze hem naar zijn mening niet snel genoeg feliciteerde met zijn overwinning. Een arrogante houding die past bij een keiharde sportman pur sang met zestien wereldtitels op zak. Zoals een andere topsporter ooit zei: elk voordeel heb z’n nadeel.₄

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie.

₁ Tenminste het PDC WK darts; het BDO WK darts is momenteel bezig. Sinds 1994 zijn er twee dartsbonden die jaarlijks een WK organiseren, maar de PDC wordt de laatste jaren beschouwd als veruit de sterkste van de twee.
₂ Er zijn er natuurlijk veel meer: zo heb je bij snookeren bijvoorbeeld natuurtalent en viervoudig wereldkampioen Ronnie O’Sullivan die veel meer titels had behaald als hij mentaal niet zo’n kwetsbaar persoon was geweest. Momenteel heeft hij zich uit het snookeren teruggetrokken vanwege aanhoudende depressieve klachten. Een ander goed voorbeeld van iemand met enorme twijfels en faalangsten komt uit de muziekwereld en betreft een man die zich in het dartwereldje waarschijnlijk wel thuisvoelde: wijlen André Hazes. 
₃ De bijnaam van Falko Zandstra vanwege zijn dunne ongespierde benen.
₄ Johan Cruijff zei het eigenlijk andersom, maar beide varianten zijn waarheden als een koe.

Foto: Tonko