donderdag 26 april 2018

298. Column over wat mij opviel uit de actualiteit (eind april-begin mei) - Natalie Portman weigert Israëlische prijs: Mijn God, ik word zo moe van Israël

Onderwerp: Israël - Natalie Portman - weigeren "Genesis Prize"

 

Israël is niet saai

Je kunt veel zeggen over Israël, maar saai is het er niet. Regelmatig komt het land in het nieuws, dan wel door het opnieuw doodschieten van ongewapende Palestijnse demonstranten (waaronder kinderen en journalisten) dan wel door een nieuwe poging van premier Benjamin Netanyahu om de wereld ervan te overtuigen dat Iran toch echt bezig is met het ontwikkelen van een atoombom.
Dat laatste zou me waarschijnlijk moeten verontrusten maar eerlijk gezegd doet het me helemaal niets. Een wereld waarin Rusland, Verenigde Staten, Frankrijk, China, Groot-Brittannië, Frankrijk, Pakistan, India, Israël en Noord-Korea officieel (al geeft alleen Israël dat nooit toe) kernbommen hebben, lijkt me al verontrustend genoeg. De ene leider is nog gestoorder dan de andere, wat ironisch genoeg dan ook meteen weer geruststellend is aangezien dat nodig is om de boel weer een beetje in evenwicht te houden.
De leider die ooit zo gek is om op de knopjes te gaan drukken, weet in elk geval dat hij daarmee zijn eigen (en - voor hem persoonlijk een klein detail - dat van zijn burgerbevolking) graf graaft. Dus wat dat betreft kan Iran daar ook nog wel bij, al zal Israël daar iets anders over denken.
Toch komt het nieuws uit Israël dat mij in de afgelopen periode het meest is opgevallen niet van premier Netanyahu maar van een beroemde Amerikaanse actrice.
 

Trots op Israëlische afkomst

Actiefilms zijn niet mijn favoriete genre maar soms springt er eentje tussenuit die ik echt goed vind. Zo is de ontroerende actiefilm “Léon” uit 1994 mij altijd bijgebleven en dat komt voor een groot deel door het geweldige spel van een twaalfjarig meisje: Natalie Portman.
Inmiddels uitgegroeid tot een grote filmster kwam dezelfde Natalie Portman vorige week in het nieuws toen ze aankondigde niet naar Israël te zullen komen voor het in ontvangst nemen van de prestigieuze "Genesis Prize", een prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan “buitengewone individuen die een inspiratie vormen voor de volgende generatie Joden vanwege hun uitstekende professionele prestaties en toewijding aan de Joodse waardes en het Joodse volk.”
Geboren in Jeruzalem als Neta-Lee Hershlag verhuisde de Joodse Portman een paar jaar later met haar ouders naar de Verenigde Staten. Portman, die bekend staat als een uitermate intelligente en sociaal zeer betrokken vrouw (zo is ze veganist en steunt ze diverse goede doelen), heeft nooit onder stoelen of banken gestoken dat ze trots is op haar Israëlische afkomst en dubbele nationaliteit. Om die reden heeft ze de ontwikkelingen in haar geboorteland dan ook altijd nauwlettend gevolgd, én steeds kritischer. Zo liet Portman in 2015 weten ontdaan en teleurgesteld te zijn over de herverkiezing van premier Benjamin Netanyahu die ze onder andere racisme verwijt.
 

Motivatie Portman

Het besluit van Portman om de Genesis Prijs te weigeren, is ingegeven door recente gebeurtenissen in Israël die haar extreem verontrusten. Hierdoor voelt zij zich ongemakkelijk bij deelname aan publieke activiteiten in Israël en kan ze deelname aan de plechtigheid niet in overeenstemming brengen met haar geweten, aldus een woordvoerder van Portman.
Op haar instagram-account verwoordde Natalie Portman zelf haar motivatie om de prijs niet in ontvangst te nemen als volgt:

“My decision not to attend the Genesis Prize ceremony has been mischaracterized by others. Let me speak for myself. I chose not to attend because I did not want to appear as endorsing Benjamin Netanyahu, who was to be giving a speech at the ceremony. By the same token, I am not part of the BDS movement (Boycott, Disvestment and Sactions - een wereldwijde beweging die oproept tot vreedzaam verzet tegen Israël vanwege schendingen van mensenrechten tegenover de Palestijnse bevolking) and do not endorse it. Like many Israelis and Jews around the world, I can be critical of the leadership in Israel without wanting to boycott the entire nation. I treasure my Israeli friends and family, Israeli food, books, art, cinema, and dance. Israel was created exactly 70 years ago as a haven for refugees from the Holocaust. But the mistreatment of those suffering from today’s atrocities is simply not in line with my Jewish values. Because I care about Israel, I must stand up against violence, corruption, inequality, and abuse of power. Please do not take any words that do not come directly from me as my own. This experience has inspired me to support a number of charities in Israel. I will be announcing them soon, and I hope others will join me in supporting the great work they are doing.”
 

Verongelijkte kleuters

Natuurlijk zou Israël Israël niet zijn geweest als het land niet furieus op dit besluit van Portman zou hebben gereageerd. En aldus geschiedde. Diverse vooraanstaande Israëlische politici van de Likud-partij van Netanyahu reageerden als een stel verongelijkte kleuters. Zo waren ze onder andere van mening dat Portman als rijp fruit in handen van BDS-activisten was gevallen, dat ze de kant had gekozen van diegenen “die het succes en de miraculeuze wedergeboorte van Israël als een duister verhaal voorstellen” en dat ze was beïnvloed door de campagne van desinformatie en leugens over Gaza door de terroristen van Hamas.
Uiteraard werd ook nog het voorstel gedaan om het Israëlische paspoort van Portman in te trekken. Het enige wat er nog aan ontbrak was een Trump-achtige tweet van Netanyahu waarin hij liet weten dat hij Natalie Portman toch altijd al een overschatte actrice had gevonden. 
 

Alleen jullie religie is de enige ware

Mijn God, ik word zo moe van Israël.
En voor een ieder die nu zin heeft om mij te gaan beschuldigen van antisemitisme of anti-Israël of pro-Palestina gevoelens: leef je vooral uit, ik sta daar gelukkig boven. Net als de God van Israël overigens. Althans dat mag ik hopen. Waarbij ik er voor het gemak maar even van uitga dat Hij daadwerkelijk bestaat.
Nee, je kunt veel van mij zeggen maar als het gaat om religies maak ik echt totaal geen onderscheid of iemand nou een jood, een christen, een moslim, een Palestijn, een boeddhist, een hindoe of whatever is. Ik vind de ene religie echt niet beter of heiliger dan de andere, al zullen de betreffende aanhangers daar heel anders over denken. Maar wees niet bang hoor: alleen jullie religie is de enige ware, al die andere religies zijn gewoon verzinsels! 
 

Simson en Delila

Waar ik vooral door ben gefascineerd is de wijze waarop (sommige) religieuze mensen zich vanuit hun geloofsbelijdenis gedragen en dan met name richting andersdenkenden. Nieuwsgierig als ik ben, vraag ik me altijd af of hun God blij zou zijn met wat zij in Zijn naam doen.
Zoals bijvoorbeeld in dat videofilmpje dat op 10 april in omloop verscheen waarin je kunt zien hoe Israëlische sluipschutters - na wat overleg met elkaar - een onbewapende Palestijnse demonstrant die rustig rondloopt van grote afstand een kogel door het hoofd schieten en vervolgens hard gaan juichen bij de voltreffer: “Wauw, wat een video! Son of a bitch! (…) Ren maar en haal hem weg (gericht tegen de Palestijnse omstanders). Natuurlijk filmde ik het. (…) Wat een geweldige video!”
Dat de betreffende soldaten die dit soort executies uitvoeren gesteund worden door de Israëlische leiders verbaast mij niets. Opvallend daarbij is wel dat hun Joodse normen en waarden totaal verschillend zijn van de Joodse normen en waarden van bijvoorbeeld een Natalie Portman waarin géén plaats is voor geweld, corruptie, ongelijkheid en machtsmisbruik. Fascinerend toch hoe binnen één en dezelfde religie de normen en waarden zo uiteenlopend en subjectief kunnen worden geïnterpreteerd…
Meest interessantere vraag is natuurlijk of de Joodse God - waarbij ik er nogmaals voor het gemak even van uitga dat Hij echt bestaat - ook zo in Zijn sas zal zijn met dit soort gewelddadige acties van het Israëlische leger. Zou deze God óók dolenthousiast “Yes!” hebben uitgeroepen op het moment dat die ongewapende Palestijn levenloos ter aarde stortte nadat hij op grote afstand een kogel door zijn hoofd gejaagd kreeg van een Israëlische soldaat?
Kijkend naar de prachtige doch behoorlijk gewelddadige en wraakzuchtige verhalen uit de Tenach en het Oude Testament zou dat niet eens ondenkbaar zijn. Was het tenslotte niet diezelfde God van de Joden die in mijn lievelingsverhaal Simson en Delila Simson nog één keer zijn kracht teruggaf om hem in de gelegenheid te stellen om duizenden Filistijnen om te brengen?
Wat dat betreft zie ik een grote overeenkomst tussen het huidige Israël en de behoorlijk wraakzuchtige God uit de Tenach en het Oude Testament: met beide valt niet te spotten.
 

Ik dank God op mijn blote knieën dat ik niet gelovig ben

Moraal van het verhaal: ik dank God op mijn blote knieën dat ik niet gelovig ben…
 

Tonko

Wil je reageren op deze column? Ik hoor graag jouw mening!
Klik onderaan dit blog op "(Geen) opmerkingen" en plaats je reactie. 

 
Natalie Portman in Léon (1994)
 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten