ONDERWERP: PRIVÉ - POPULARITEIT
Frustratiegedrag
Mijn jongste zoon vertelde me dat hij best wel populair is in zijn klas. Ik zei hem dat ik heel blij voor hem was dat hij het zo naar zijn zin heeft op zijn nieuwe school. Want dat scheelt een slok op een borrel.
Je middelbare schooltijd goed doorkomen is niet onbelangrijk in een mensenleven. Voordat je het weet loop je er trauma’s op voor de rest van je leven. Dan zie je jezelf vijftien jaar later terug in een of ander televisieprogramma waarin mensen die vroeger werden gepest, worden “herenigd” met hun pestkoppen van toen. Pestkoppen die zich meestal maar weinig van het pesten kunnen herinneren en zich vaak van geen kwaad bewust zijn. Misschien omdat ze hetzelfde frustratiegedrag inmiddels botvieren op onschuldige collega’s op hun werk.
Tenenkrommende woorden
Ik zal niet meteen beweren dat ik het woord “populair” schaar onder de tenenkrommende woorden. Dus deel drie wordt dit niet (zie columns 6 en 10). Maar het is wel een woord dat bij mij meer negatieve dan positieve associaties oproept.
In mijn ogen klinkt “populair” heel wat populairder dan het naar mijn bescheiden mening zou moeten klinken. Mijn vriend uit column vier gaat nu zeker glimlachen, want noem me koppig of eigenwijs maar de omschrijving van het woord “populair” in de Van Dale klopt niet. Of laat ik het beter zeggen: is niet volledig. “Populair: 1. Bij veel mensen geliefd: populaire muziek 2. Al te joviaal; strevend naar populariteit: populair doen.”
De meeste mensen zullen bij het woord populair denken aan de eerst genoemde omschrijving: wie populair is, is geliefd. Dat mag misschien vaak waar zijn, maar het is minstens zo vaak niet waar.
De meeste mensen zullen bij het woord populair denken aan de eerst genoemde omschrijving: wie populair is, is geliefd. Dat mag misschien vaak waar zijn, maar het is minstens zo vaak niet waar.
Antisociaal en agressief gedrag
Zo wijzen onderzoeken uit dat populair zijn op de middelbare school iets heel anders betekent dan leuk gevonden worden. Wie populair op de middelbare school is, heeft weliswaar een bepaalde status binnen de groep verworven, maar dat wil nog niet zeggen dat hij ook als leuk wordt ervaren.
Ben je op de basisschool een aardig, behulpzaam en sociaal vaardig kind, dan is de kans aanwezig dat je er populair bent. Populair en geliefd betekenen hier nog hetzelfde.
Op de middelbare school gelden echter andere regels. Ik zal niet meteen zeggen dat je met dezelfde eigenschappen moet uitkijken dat je er niet wordt gepest. Maar feit is wel dat daar waar je op de basisschool vooral populair wordt door het hebben van positieve eigenschappen, dit op de middelbare school verandert. Andere factoren, zoals bijvoorbeeld het vertonen van antisociaal en agressief gedrag, worden steeds bepalender voor de mate van populariteit.₁
Manipulatief
Populaire pubers vertonen vaak manipulatief gedrag waarbij ze precies weten hoe ze met een soort verdeel-en-heers tactiek de macht en status verkrijgen die ze willen hebben. Ook heel herkenbaar bij sommige populaire volwassenen trouwens.
Waren Hitler en Stalin populair? Jazeker. Waren zij geliefd? Dat is een heel ander verhaal en wisselt enorm. Zeker als je daarbij onderscheid maakt tussen vriend en vijand. Maar ook als je alleen maar naar de “vrienden” kijkt.
Vooral naarmate hun macht groter werd, is het niet gewaagd te veronderstellen dat Hitler en Stalin behalve populair in hun directe omgeving toch vooral meer gevreesd dan geliefd waren door al die jaknikkers om ze heen. En terecht. Met een extreem paranoïde populaire leider als Stalin hoefde je maar een klein foutje te maken (en zelfs dat was niet eens nodig) en voordat je het wist was je leven over. Dan konden andere doodsbange medewerkers druk aan de slag om met terugwerkende kracht jouw leven letterlijk en figuurlijk uit te wissen. Dat deden ze door jouw beeltenis op alle relevante foto’s, en dan vooral die waarop je samen met Stalin te zien was, vakkundig weg te gummen. Mijn God wat zullen die arme stakkers hebben gebaald dat er nog geen Photoshop bestond.
Toestemming om geliefd te worden
Verhalenverteller als ik ben, heb ik mijn zoon natuurlijk het een en ander over het bovenstaande verteld. Hij weet het nu. Hij krijgt van mij toestemming om geliefd te worden, maar ik sta niet toe dat hij populair wordt.
Gelukkig noemde zijn juf op de basisschool mijn zoon vorig jaar geliefd in zijn klas. Dus ik ga er vooralsnog maar van uit dat ook mijn zoon de vergissing maakte door beide termen over één kam te scheren.
Ja ik weet het: ik ben een strenge doch rechtvaardige vader. Ik zal ongetwijfeld zeer populair zijn bij mijn kinderen…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten